Το δικαίωμα δίκαιης δίκης σε περιβαλλοντικές υποθέσεις: Συγκριτική ανάλυση της προσέγγισης του ΔΕΕ και του ΕΔΑΔ.

Abstract

Η παρούσα εργασία ασχολείται με το δικαίωμα δίκαιης δίκης σε περιβαλλοντικές υποθέσεις. Το εν λόγω δικαίωμα διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο στον τομέα του περιβάλλοντος, ενόψει της ελλιπούς περιβαλλοντικής νομοθεσίας και ιδίως της έλλειψης ρητού κατοχυρωμένου δικαιώματος στο περιβάλλον. Η μελέτη εξετάζει την προσέγγιση του δικαιώματος δίκαιης δίκης, αφενός από το δικαστήριο του Λουξεμβούργου τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο και αφετέρου από το Δικαστήριο του Στρασβούργου, με σκοπό να εντοπιστούν οι διαφορές εφαρμογής του δικαιώματος, ανάμεσα στα δύο συστήματα. Ιδιαίτερες δυνατότητες στο δικαίωμα δίκαιης δίκης, προσφέρει η Σύμβαση του Άαρχους, η οποία συνέβαλε θετικά στην ενδυνάμωση του δικαιώματος. Η σύμβαση διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο και κατά την ανάλυση της νομολογίας, η οποία ερμηνεύομενη από το ΔΕΕ, αποτέλεσε την «κινητήρια δύναμη» προς ενίσχυση του δικαιώματος πρόσβασης στη δικαιοσύνη, σε εθνικό επίπεδο. Την ιδιαίτερη αυτή σύμβαση «δανείστηκε» και το ΕΔΑΔ σε νομολογία του, παρόλο που δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος. Η μελέτη αξιολογεί εάν και σε ποιο βαθμό έχει χρησιμοποιηθεί από κάθε δικαστήριο το δικαίωμα δίκαιης δίκης και κατά πόσο υπήρξε διεύρυνση του. Η αξιολόγηση καταλήγει ότι η προστασία του δικαιώματος δίκαιης δίκης είναι αυστηρή ενώπιον του ΔΕΕ, αλλά πιο διευρυμένη ενώπιον εθνικών δικαστηρίων. Περιορισμένη κρίνεται και η προστασία του δικαιώματος πρόσβασης στη δικαιοσύνη από το ΕΔΑΔ, εντούτοις συγκριτικά με το ΔΕΕ, θεωρείται ευρύτερη η προστασία που παρέχει. Η παρούσα εργασία, προβληματίζεται ιδιαίτερα με την στάση του ΔΕΕ για πρόσβαση σε ενωσιακό επίπεδο και προς τούτο προβαίνει σε ορισμένες εισηγήσεις.