Essays in welfare growth and the gender wage gap

Abstract

Στην διατριβή εξετάζονται τρία ξεχωριστά θέματα: το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι παράγοντες που επηρεάζουν τον διορθωμένο ως προς την ευημερία δείκτη του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, και οι παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στην προσδοκώμενη διάρκεια ζωής στη γέννηση χρησιμοποιώντας την μπεϋζιανή οικονομετρική μεθοδολογία. Το πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνει μια συνοπτική ανασκόπηση των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από την εξέταση των τριών θεμάτων. Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται το μισθολογικό χάσμα ανδρών και γυναικών που παρατηρείται σε εικοσιτέσσερις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Με βάση τα αποτελέσματα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το μέγεθος του μισθολογικού χάσματος διαφέρει σημαντικά μεταξύ χωρών. Το μεγαλύτερο μέρος του χάσματος δεν μπορεί να εξηγηθεί από τα μετρήσιμα χαρακτηριστικά των ατόμων στο δείγμα. Στην συνέχεια εξετάζεται η ύπαρξη των φαινομένων της “γυάλινης οροφής” και “κολλώδους πατώματος” στις χώρες της ΕΕ. Παρατηρούμε ότι το φαινόμενο της “γυάλινης οροφής” παρουσιάζεται στην πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ σε αντίθεση με το φαινόμενο του “κολλώδους πατώματος” που παρουσιάζεται σε ένα μικρό αριθμό χωρών. Ακολούθως, εξετάζεται αν το μέρος του μισθολογικού χάσματος που δεν μπορεί να εξηγηθεί από μετρήσιμα χαρακτηριστικά συσχετίζεται με πολιτικές που εφαρμόζονται στις χώρες της ΕΕ. Συμπεραίνουμε ότι πολιτικές που έχουν ως σκοπό να συμφιλιώσουν την εργασία και την προσωπική ζωή των ατόμων και οι πολιτικές που σχετίζονται με το σχηματισμό των μισθών σε κάθε χώρα παρουσιάζουν αρνητική σχέση με το μισθολογικό χάσμα. Στο τρίτο κεφάλαιο συγκρίνεται η επίδραση που έχουν ένας αριθμός μεταβλητών στο “διορθωμένο” ως προς την ευημερία δείκτη του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) κάθε χώρας χρησιμοποιώντας την μεταβλητή που εισηγήθηκαν οι Becker, Philipson and Soares (2005). Στην μεταβλητή αυτή λαμβάνεται υπόψη η βελτίωση στην ευημερία κάθε χώρας όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στην βελτίωση που παρατηρήθηκε στην προσδοκώμενη διάρκεια ζωής στη γέννηση κάθε ατόμου σε μεγάλο αριθμό χωρών. Σκοπός του κεφαλαίου είναι να εντοπιστούν παράγοντες που επηρεάζουν με διαφορετικό τρόπο το δείκτη του ΑΕΠ και του “διορθωμένου” δείκτη του ΑΕΠ. Βρίσκουμε ότι η εκπαίδευση και οι θεσμοί κάθε χώρας διαδραματίζουν μεγαλύτερο ρόλο στον καθορισμό του “διορθωμένου” δείκτη του ΑΕΠ. Επιπλέον παρατηρούμε χώρες με χαμηλό εισόδημα παρουσίασαν μεγαλύτερο ρυθμό σύγκλισης σε χώρες με ψηλότερα εισοδήματα αν λάβουμε υπόψη τον ρυθμό αύξησης του “διορθωμένου” δείκτη του ΑΕΠ. Στο τελευταίο κεφάλαιο εξετάζονται οι παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία σε κάθε χώρα όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στην προσδοκώμενη διάρκεια ζωής στη γέννηση (μακροβιότητα) χρησιμοποιώντας μια Μπεϋζιανή οικονομετρική μεθοδολογία. Οι μεταβλητές που χρησιμοποιούνται ως παράγοντες που πιθανώς να επηρεάζουν την μακροβιότητα των ατόμων κάθε χώρας είναι το επίπεδο του συστήματος υγείας, οι θεσμοί, η γεωγραφική θέση, η θρησκεία κτλ. Συμπερασματικά, καταλήξαμε στο αποτέλεσμα ότι η διατροφή του πληθυσμού και η ποιότητα του συστήματος υγείας κάθε χώρας είναι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την μακροβιότητα του πληθυσμού. Επιπλέον εξετάζεται η σχέση του κατά κεφαλή εισοδήματος κάθε χώρας και του μέσου όρου ζωής του πληθυσμού λαμβάνοντας υπόψη την πιθανή ενδογένεια της σχέσης αυτής. Τα αποτελέσματα παρουσιάζουν ότι χώρες με ψηλότερο μέσο όρο ζωής έχουν μεγαλύτερο κατά κεφαλή εισόδημα.

Three different issues are examined in the thesis: the gender wage gap across the European Union (EU) member states; the determinants of a welfare “corrected” gross domestic product (GDP) and the determinants of health as they are captured by life expectancy at birth using the Bayesian Model Averaging Methodology. The first chapter includes a summary of the results that we get from the study of the above issues. The second chapter describes our attempt to understand the gender wage gap across twenty-four EU member states. We found that the size of the gender wage gap varies considerably across countries. Most of the gap cannot be explained by the characteristics available in this data set. Next, we examine the presence of the “glass ceilings” and “sticky floors” effects. Our results showed that in most countries “glass ceilings” effect are present and “sticky floors” effects are found in a small number of countries. Moreover, we examine if the unexplained part of wage gap is related to features are related to country-specific policies and institutions across EU countries and we reached to the conclusion that policies and institutions are systematically inversely related to unexplained gender wage gaps. In the third chapter we explore the effect of different determinants of a welfare corrected measure of income growth. In order to achieve that we use the measure proposed by Becker, Philipson, and Soares (2005) that takes into account health improvements as they are captured by life expectancy. When we compare the determinants of economic growth, we found that education and institutions have a greater effect on welfare growth compared to their impact on economic growth. Also, initial income has a greater impact on welfare growth than on real income per capita growth, implying even faster convergence than in Becker, Philipson, and Soares (2005). The last chapter evaluates the determinants of life expectancy considering a large number of economic theories using the Bayesian Model Averaging methodology. The theories examined are health related inputs, health risk factors, institutions, religion etc. Health institutions and average nutrition are the most significant determinants of life expectancy. Both factors have a positive effect over life expectancy. Also, countries with lower life expectancy in 1960 exhibited larger increases in life expectancy. We also explore the relationship between average life expectancy and income, correcting for endogeneity, using a Bayesian Model Averaging instrumental variable approach. We find evidence of a positive and significant effect of life expectancy on income.