Çağdaş Kıbrıslı romanında kimlik sorunsalının yansıması

Abstract

Η παρούσα διατριβή εστιάζει στα σύγχρονα τουρκοκυπριακά μυθιστορήματα που έχουν εκδοθεί από το 1998 έως το 2014, και οι στόχοι της είναι διπλής φύσεως. Κατά πρώτο λόγο, επιχειρεί να καταλήξει σε ορισμένα συμπεράσματα αναφορικά με την έννοια της ταυτότητας των Τουρκοκυπρίων καθώς αυτή αντικατοπτρίζεται στα εν λόγω μυθιστορήματα. Κατά δεύτερο λόγο, επιχειρεί να καθορίσει τη θέση τους στο παγκόσμιο γίγνεσθαι της λογοτεχνικής παραγωγής και του μυθιστορήματος, μέσω της ανάλυσης των χαρακτηριστικών που αφορούν το ύφος, τη μορφή και τη γλώσσα. Η κύρια θεωρία που αξιοποιείται στην παρούσα μελέτη αφορά την κοινωνιολογία της λογοτεχνίας, η οποία εστιάζει στη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στην κοινωνία και το λογοτεχνικό έργο, και στον τρόπο με τον οποίον το δεύτερο αντικατοπτρίζει την κοινωνία, αλλά και επιδρά σε αυτήν, μεταμορφώνοντάς την. Αυτή η διατριβή, στηριζόμενη σε μεγάλο βαθμό στους παράγοντες που επιδρούν καθοριστικά στη διαδικασία της δημιουργίας μιας ταυτότητας - πατριαρχικούς, πολιτικους, εθνολογικούς, εθνοτικούς, και φύλου – ερευνά τον διαχωρισμό ανάμεσα στις μυθοπλαστικές και μη μυθοπλαστικές αντιλήψεις γύρω από ζητήματα που αφορούν τη δημιουργία ταυτότητας. Επιπλέον, αξιοποιεί σύγχρονες θεωρίες της λογοτεχνίας - της ψυχαναλυτικής, της μεταμοντέρνας, της μετα-αποικιοκρατικής, αλλά και φεμινιστικής κριτικής σκέψης - καθ'όλη την πορεία ανάλυσης της σύγχρονης τουρκοκυπριακης πεζογραφίας. Μέσα σε αυτό το γενικό πλαίσιο, έχουν επιλεγεί τέσσερις επιφανείς μυθιστοριογράφοι, έκαστος των οποίων έχει εκδώσει έως σήμερα τουλάχιστον τρία μυθιστορήματα : οι Özden Selenge, Mehmet Yaşın, Tijen Zeybek και Tufan Erhürman. Για σκοπούς ένδειξης σεβασμού προς την ισότιμη παρουσίαση των δύο φύλων, θα εξεταστούν τα έργα δυο αντρών και δυο γυναικών μυθιστοριογράφων. Σε αυτή την μελέτη θα εξεταστεί, επίσης, περαιτέρω ο τρόπος με τον οποίον οι Τουρκοκύπριοι παρουσιάζονται αλλά και καθορίζονται- μια κλειστή μειονότητα, η οποία δοκιμάζεται από τον φόβο της αφομοίωσης της, κι επιθυμεί την αναγνώριση και τον σεβασμό της ξεχωριστής υβριδικής της ταυτότητας - τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο. Μέσω της ανάλυσης των υπό εξέταση έργων, καταδεικνύεται ο προ-μοντερνικός χαρακτήρας της τουρκοκυπριακής κοινωνίας, μα κι η εναγώνια προσπάθειά της να συμβαδίσει με τις αξίες του δυτικού πολιτισμού.

This dissertation focuses on contemporary Turkish Cypriot novels, which were published between 1998 and 2014. Its aims are twofold. Firstly, to draw conclusions on the notion of Turkish Cypriot identity as is reflected in contemporary Turkish Cypriot fiction writing. Secondly, to determine these novels’ position within the frame of world literature. The main theory used is sociology of literature, which focuses on the relationship between literature and society and how the former reflects and influences society. Relying heavily on identity formation factors-patriarchal, political, sexual, ethnical and national, I investigate the contrast between formal and fictional discourses on the construction of identity. Additionally, modern literary theories-psychoanalytic, postmodern, postcolonial and feminist criticism - are used in the process of analysing contemporary Turkish Cypriot fiction. The work of four prominent novelists who have published at least three novels each has been selected for this study. More specifically, seeking also to respect equal gender representation, the work of male novelists Tufan Erhürman and Mehmet Yaşın, and the work of female novelists Tijen Zeybek and Özden Selenge, is examined. The study also discusses how Turkish Cypriots are narrated and defined in the novels- a closed minority society afraid of being assimilated wanting its own hybrid culture to be respected- on both individual and social basis. Through the analysis of these works, I demonstrate the pre-modern character of Turkish Cypriot society and how it struggles to keep up with western values.