«Πρόληψη και καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στον Τραπεζικό τομέα υπό το φως των Διεθνών, Ενωσιακών και Κυπριακών Νομοθετημάτων, η πρακτική τους εφαρμογή, ο ρόλος των Εποπτικών Αρχών, οι κυρώσεις και η ευθύνη που προκύπτει από τη μη αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων»

Abstract

Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες αποτελεί αναντίλεκτα ένα πολυδαίδαλο και συχνά δισεπίλυτο πρόβλημα της σύγχρονης πραγματικότητας, καθότι αποτελεί μια σοβαρή απειλή εις βάρος του χρηματοπιστωτικού τομέα κάθε χώρας. Επομένως, η εύρεση και η συνεπακόλουθη υιοθέτηση ικανών και αποτελεσματικών θεραπευτικών μέτρων με απώτερο στόχο την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, δύναται να συμβάλλει στην ακεραιότητα και τη σταθερότητα των διαφόρων χρηματοοικονομικών συστημάτων, για την παγκόσμια ασφάλεια, την οικονομική ανελικτική πορεία αλλά και τη βιώσιμη ανάπτυξη των χωρών. Στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος των Τραπεζικών Ιδρυμάτων ενέχει κεφαλαιώδη σημασία στην προληπτική καταπολέμηση της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων, καθότι αυτά υπέχουν υποχρέωσης για έγκαιρη αναγνώριση ύποπτων συναλλαγών, ιδιαίτερα σε χώρες που θεωρούνται χρηματοοικονομικά κέντρα. Επίσης, νευραλγικό ρόλο στο πλαίσιο του προληπτικού ελέγχου διαθέτουν οι αρμόδιες Εποπτικές Αρχές κάθε χώρας, οι οποίες κατευθύνουν, αλλά και ελέγχουν την πιστή εφαρμογή των προβλεπόμενων από τον Νόμο μέτρων, με ταυτόχρονη δυνατότητα επιβολής διοικητικών κυρώσεων, στις περιπτώσεις μη προσήκουσας και/ή παράλειψης εφαρμογής των υποχρεώσεων από τα εποπτευόμενα Τραπεζικά Ιδρύματα. Ωστόσο, το ερώτημα που αναφύεται είναι το αν τα Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα έχουν (και) αστική ευθύνη στις περιπτώσεις μη προσήκουσας και/ή ορθής εφαρμογής των προληπτικών τους υποχρεώσεων. Τούτων λεχθέντων, σκοπός της παρούσας διπλωματικής διατριβής είναι μέσω κριτικής και ενδελεχούς ανάλυσης, να προταθεί απάντηση στα δύο βασικά ερωτήματα που τίθενται, ήτοι κατά πόσον ο προληπτικός έλεγχος, που στοχεύει στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, επιφέρει στην πραγματικότητα τα επιθυμητά αποτελέσματα τόσο σε διεθνές, ενωσιακό όσο, και σε κυπριακό επίπεδο και αν τα Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα υπέχουν αστικής ευθύνης στη βάση της μη προσήκουσας και/ή ορθής εφαρμογής των προληπτικών τους υποχρεώσεων.

Money laundering is undoubtedly a multifaceted and often intractable problem of modern reality, as it poses a serious threat to the financial sector of any country. Therefore, the identification and consequent adoption of adequate and effective remedial measures with the ultimate objective of combating money laundering, can contribute to the integrity and stability of the various financial systems, for global security, economic prosperity, and sustainable development of countries. In this context, the role of banking institutions is of key importance in the preventive fight against money laundering, as they have an obligation to identify suspicious transactions in a timely manner, especially certain countries that are considered to be financial centers. Additionally, the competent Supervisory Authorities of each country play a key role in the framework of preventive control, as they direct and control the implementation of the legal measures. At the same time, they have the possibility of imposing administrative sanctions in cases of inadequate and/or omitted implementation of the obligations by the supervised Banking Institutions. However, the question that arises is whether Financial Institutions have (also) civil liability in cases of inadequate and/or improper implementation of their preventive obligations. That said, the objective of this thesis is to provide, through a critical and thorough analysis, an answer to the two main questions raised, namely whether the preventive control, which aims to combat money laundering, is efficient and/or adequate at an international, EU and Cypriot level and secondly, whether the Financial Institutions can be held accountable for civil liability on the basis of failure to properly and/or incorrectly implement their preventive obligations.