Εταιρική διακυβέρνηση στον τραπεζικό τομέα – πορεία ενδυνάμωσης ως επακόλουθο της Χρηματοπιστωτικής Κρίσης

Abstract

Η αποτυχία της αποτελεσματικής εταιρικής διακυβέρνησης στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αποτέλεσε μια από τις καίριες αιτίες της παρατεταμένης αστάθειας και ανάληψης υπερβολικού κινδύνου, που οδήγησε σε αύξηση των ποσοστών αθέτησης των τραπεζών και του συστημικού κινδύνου. Σε σύγκριση με άλλους κλάδους, οι τράπεζες μπορούν εύκολα να μεταθέσουν το κόστος της υπερβολικής ανάληψης κινδύνων σε πιστωτές και φορολογούμενους. Δεδομένου των πολυάριθμων σκανδάλων, ρυθμιστικές αρχές σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο απαιτούν εφαρμογή νέων προτύπων διακυβέρνησης. Πράγματι, η ανάγκη ύπαρξης ασφαλών δικτύων και κινήτρων μετά το αποτυχημένο σκεπτικό «πολύ μεγάλες για ν’ αποτύχουν» εκθέτουν το οικονομικό σύστημα στη συσσώρευση υπερβολικών κινδύνων, δεδομένης της δημόσιας παρέμβασης. Η άνοδος νέων πρακτικών διακυβέρνησης τροφοδότησε έρευνα περί σχέσης μεταξύ διακυβέρνησης, χρεοκοπίας και σταθερότητας. Ωστόσο, οι επιπτώσεις της κακής διακυβέρνησης στην αξία των μετόχων παραμένει υπό διερεύνηση, αφού δεν επιτεύχθηκαν εκτενείς ενδείξεις για τον αντίκτυπο της εταιρικής διακυβέρνησης στις νέες χρηματοπιστωτικές αγορές. Κύριος στόχος της παρούσας εργασίας είναι να διαφανούν οι παράγοντες που επηρεάζουν τον τραπεζικό κίνδυνο και την απόδοση μπροστά στον συστημικό κίνδυνο. Στο πρώτο κεφάλαιο, θα γίνει μια πρώτη εισαγωγή προσδιορισμού τραπεζικής διακυβέρνησης, καθώς και της επικρατούσας γνώμης που κυριαρχεί για το παρόν στάδιο αντιμετώπισης. Έπειτα, θα επιτευχθεί ένας εννοιολογικός προσδιορισμός για την βασική εννοιολογική και νομοθετική οριοθέτηση της διακυβέρνησης. Το τρίτο κεφάλαιο, θα επικεντρωθεί στην ιδιαιτερότητα των τραπεζών , αναπτύσσοντας την παρελθούσα αλλά και τρέχουσα αντιμετώπιση στην Οικονομική Κρίση. Στο τέλος του κεφαλαίου, θα αναπτυχθούν οι θεωρίες που οδήγησαν με μαθηματική ακρίβεια στην αλυσιδωτή τραπεζική κατάρρευση. Ακολούθως, θα προσδιοριστεί η συμβολή της κυβέρνησης στην τραπεζική αναδόμηση, ενώ θα παρατεθούν παραδείγματα συμβολής και αξιολόγησης. Το πέμπτο κεφάλαιο, θα επικεντρωθεί στη σημασία του εσωτερικού ελέγχου των τραπεζών και της θέσης που κατέχει το Διοικητικό Συμβούλιο και τα χαρακτηριστικά που το απαρτίζουν. Κύρια μνεία, θα δοθεί στις αμοιβές «κατόχων καίριων θέσεων» και στον τρόπο που μπορούν να επηρεάσουν μεμονωμένα και συλλογικά την ευημερία του τραπεζικού συνόλου. Προς επίρρωση επιχειρημάτων θα αναφερθούν οι κατευθυντήριες γραμμές και θέσεις ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων για το ζήτημα της θέσης του Διοικητικού Συμβουλίου και της αμοιβής τους, με την επερχόμενη συμβολή και αποτελεσματικότητα εφαρμογής τους. Το έκτο κεφάλαιο, εστιάζει στον ρόλο των μετόχων ως μοχλός πίεσης με την επερχόμενη συνεργασία τους με το Διοικητικό Συμβούλιο ως όργανο αντιπροσώπευσης με την αμφιλεγόμενή τους ανεξαρτησία. Το έβδομο κεφάλαιο, δίδει ιδιαίτερη σημασία στον ρόλο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης προς την βελτίωση και τον καλύτερο έλεγχο του συστημικού τραπεζικού κινδύνου. Το όγδοο κεφάλαιο, αποσκοπεί στην ενδελεχή ανάπτυξη ευρωπαϊκών παραδειγμάτων ιδιαίτερα από τον χώρο της Μεσογείου, μέχρι του ιδιαίτερου ζητήματος που ανακύπτει από την μέχρι πρότινος ευρωπαϊκή χώρα (Ηνωμένο Βασίλειο), ζητήματα διχασμού και ο αντίκτυπος του Brexit. Τέλος στο ένατο κεφάλαιο, παρατίθενται οι καίριες προκλήσεις της πανδημικής κρίσης του 2019, με σκοπό να διαφανεί η ειδοποιός διαφορά της τωρινής από την παρελθούσα με ζητήματα που χρήζουν βελτίωσης.