Assessing educational environments : a temporal socio-spatial approach to lower secondary school buildings in Cyprus

Abstract

Η έρευνα αυτή ασχολείται με την διερεύνηση της σχέσης μεταξύ του σχολικού περιβάλλοντος και των σχολικών πρακτικών. Επιδιώκει να κατανοήσει και να αναλύσει το σχολικό περιβάλλον και να εντοπίσει το ρόλο της χωρικής διαμόρφωσης και των κοινωνικο-πολιτκών πρακτικών στην κοινωνικο-εκπαιδευτική ζωή του σχολείου. Πιο συγκεκριμένα επιδιώκει να απαντήσει: Σε ποιο βαθμό η χωρική διαμόρφωση και οι κοινωνικο-χωρικές πρακτικές σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που χτίστηκαν στην Κύπρο μετά το 2000 επηρεάζουν την κοινωνικο-εκπαιδευτική ζωή. Καθώς επίσης σε ποιο βαθμό τα σχολεία αυτά παρουσιάζουν χωρικές, λειτουργικές και μορφολογικές ομοιότητες. Τα δέκα (10) πιο σύγχρονα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που κτίστηκαν στην Κύπρο επιλέχθηκαν ως μελέτες περίπτωσης. Η επιλογή αυτή προέρχεται από το γεγονός ότι τα σχολεία ανοιχτής δομής, όπως αυτά στην Κύπρο, είναι εξαιρετικά υπο-ερευνημένα στο υπάρχον επιστημονικό έργο. Ταυτόχρονα, η Κύπρος επιλέχθηκε ως το κατάλληλο κοινωνικό πλαίσιο καθώς υπάρχει σημαντική έλλειψη υφιστάμενης έρευνας που να διερευνά τη σχέση μεταξύ σχολικού περιβάλλοντος και σχολικών πρακτικών. Η μεθοδολογία της έρευνας συνδυάζει μια συγκριτική προσέγγιση που εξετάζει και τα δέκα σχολεία, μια πιο εις-βάθος διερεύνηση που εξετάζει δύο σχολεία έτσι ώστε να επιτευχθεί μια πιο ολιστική κατανόηση των προτύπων χρήσης του χώρου και των κοινωνικών πρακτικών. Τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι υπάρχουν κοινά μοτίβα μεταξύ σχολείων που προκύπτουν από τις κοινές κατευθύνσεις σχεδιασμού. Υπό αυτή την έννοια, αποκαλύπτεται η δύναμη των κοινωνικοπολιτικών πρακτικών στη διαμόρφωση τον χώρο. Επιπρόσθετα, η εμπειρική επικύρωση του πλαισίου που προτάθηκε από τον Bernstein και αργότερα χρησιμοποιήθηκε από πολλούς ερευνητές στην αρχιτεκτονική κατέδειξε ότι το εν λόγω πλαίσιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χαρτογράφηση των σχέσεων μεταξύ σχολικού κτιρίου, παιδαγωγικών πρακτικών και σχολική κοινότητας. Τέλος, με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων η παρούσα έρευνα εισηγείται διάφορους χωρικούς παράγοντες που φαίνεται να επηρεάζουν τις αντιλήψεις των χρηστών αλλά και τον τρόπο συμπεριφοράς των χρηστών. Πιο συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα αναδεικνύουν τη σημασία της πυκνότητας του σχολικού κτιρίου, της διεπαφής αυτού με τον δρόμο, της συνολικής διαμόρφωσης του, του κατακερματισμού ή όχι του εξωτερικού χώρου, της κεντρικότητα των τάξεων αλλά και του οπτικού βάθους των τάξεων. Η καινοτόμος πτυχή της εν λόγω έρευνας έγκειται στο συνδυασμό διαφορετικών θεωρητικών και μεθοδολογικών προσεγγίσεων μέσω ενός ολιστικού πλαισίου που συνδυάζει διαφορετικά βάθη έρευνας και τύπους δεδομένων. Ταυτόχρονα, συμβάλλει στην τρέχουσα έλλειψη γνώσης σχετικά με τα ανοιχτού τύπου σχολεία όπως αυτά στην Κύπρο και προσφέρει μια κριτική αξιολόγηση των προτύπων σχεδιασμού σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Κύπρο.

This research is concerned with the interplay between the school environment and school practices. At its core, it seeks to understand and analyse school environments and to identify the role of spatial layout and agency in socio-educational practices, with the main research questions being: How do the spatial layout and agency of lower secondary school buildings built in Cyprus after 2000 impact the socio-educational school life? And to what extent do lower secondary school buildings constructed in Cyprus after 2000 illustrate spatial, functional, and morphological consistencies? The ten(10) most recent lower secondary schools in Cyprus are selected as case studies. The selection stems from the fact that open-air secondary schools are remarkably under-investigated in the existing scholarly work. At the same time, Cyprus is selected as the appropriate context of study since there is an overall lack of research exploring the relationship between school environment and school practices. The methodology of this study combines a cross-case comparative approach (top-down) that examines all ten (10) schools of the sample with an in-depth approach (bottom-up) that inspects two (2) schools of the sample so as to achieve a more holistic understanding of space usage patterns and social agency in schools. Results show that genotypical patterns can be found among schools due to the design guidelines given by the authorities. In that sense, the role of agency in school buildings through the guidelines issued and social actions is revealed. In addition, the empirical validation of the framework proposed by Bernstein’s and used by various scholars in architectural research suggests that this model can be used to map the relationship between school buildings, pedagogical practices, and school community. Lastly, this thesis presents various spatial factors influencing users’ perceptions of their school and space usage patterns. Results point to the importance of the school’s density on the ground, school’s porosity, school’s configuration, school’s overall integration, school’s fragmentation, classrooms’ axial centrality, and classrooms’ visual mean depth. This research’s innovative aspect lies in combining different theoretical and methodological approaches through a holistic framework by articulating a crosswalk between research depths and data types. At the same time, it contributes to the current lack of knowledge about open-air schools and through an evidence-based approach, it provides a critical evaluation of the existing design guidelines for the design of lower secondary school buildings in Cyprus