Re-imagining desire and sexuality in the work of Hanif Kureishi

Abstract

Η παρούσα διατριβή εξετάζει το έργο του Hanif Kureishi, επικεντρώνοντας στις μεταβαλλόμενες και πολυσήμαντες έννοιες της επιθυμίας και της σεξουαλικότητας, όπως αυτές λειτουργούν μέσα στην κοινωνική και πολιτική σφαίρα της Βρετανίας των τελευταίων τριάντα ετών, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο οι έννοιες αυτές λειτουργούν σε μια ιδεολογική διάσταση. Παίρνοντας ως σημείο έναρξης τη μεταβατική και κρίσιμη περίοδο της δεκαετίας του 1980, οι αφηγηματικές αναπαραστάσεις του Kureishi δημιουργούν χώρους στο Βρετανικό πολιτισμικό πεδίο που συνειδητά και κατ’ επιλογήν περιλαμβάνουν τους πολιτικά περιθωριοποιημένους. Με βάση τη μετα-αποικιακή θεωρία, εξετάζονται οι δυναμικές της φυλετικής και σεξουαλικής ταυτότητας στη Βρετανία, με τη βασική παραδοχή να είναι ότι το έργο του Kureishi αμφισβητεί ηγεμονικές αφηγηματικές πραγματείες που αφορούν τη δημιουργία των ταυτοτήτων στη Βρετανία. Εξετάζοντας κριτικά τους χαρακτήρες του Kureishi τόσο στο γραπτό λόγο όσο και στον κινηματογράφο, βλέπουμε πως οι έννοιες της επιθυμίας και της σεξουαλικότητας αναδιατυπώνονται ως τρόποι αμφισβήτησης των κατεστημένων αντιλήψεων της ταυτότητας και του έθνους, αλλά και ως τρόπος επανεφεύρευσης άλλων τρόπων αντίληψης της θέσης της Νοτιοασιατικής διασποράς στη Βρετανία. Αυτά τα ερωτήματα συγκλίνουν προς την κατεύθυνση της αποδοχής της πολύπλοκης φύσης των διασπορικών ταυτοτήτων καθώς και προς τον τρόπο με τον οποίο υποθετικά συγκρουόμενες οντότητες μπορούν να εμπλακούν σε μια δύσκολη και πολύπλοκη μεν, αλλά και γόνιμη σχέση, κάτι που τους επιτρέπει να παρακάμψουν την ιδεολογική ετικέτα της «κοινωνικής ανωμαλίας». Οι «queer» χαρακτήρες του Kureishi διασπούν φαινομενικά ομοιόμορφους χώρους και υπονομεύουν παραδοσιακές αντιλήψεις της έννοιας του έθνους και των ιδεών που αφορούν το «ανήκειν» στη Βρετανία, επιτρέποντας σε «διαθετικούς» όρους, όπως η επιθυμία, να χρησιμοποιηθούν ούτε ώστε να επαναπροσδιοριστεί ή έννοια του έθνους. Το έργο του Kureishi (οπτικό και κειμενικό) εξετάζεται σκόπιμα παράλληλα με την εξέλιξη του συγγραφέα ως μετα-αποικιακού υποκειμένου, ερμηνεύοντας την ίδια στιγμή την φυλετική του ταυτότητα και αξιοποιώντας τις καλλιτεχνικές του προοπτικές σε μια μετα-αυτοκρατορική μητρόπολη όπως είναι το Λονδίνο. Δεδομένου ότι οι συνθήκες της προσωπικής του ζωής είναι συχνά εφαπτόμενες με όλες τις πολιτικές, κοινωνικές και θεωρητικές παραμέτρους με τις οποίες καταπιάνεται το έργο του, η αλληλεπίδραση μεταξύ του Kureishi ως ατόμου και ως συγγραφέα, αποδεικνύεται εξαιρετικά σημαντική, καθώς μπορεί να ερμηνευτεί ως υποκινητής πολιτισμικών τάσεων και ρευμάτων και, άρα, ως ένας καλλιτέχνης που όχι μόνο συνεισφέρει, αλλά και επιδρά ως καταλύτης στον σύγχρονο πολιτισμό.

This dissertation provides an examination of Hanif Kureishi’s work, focusing on the shifting and polyvalent manifestations of desire and sexuality within the social and cultural realms during the last three decades in Britain, and the way in which these manifestations operate ideologically. With the transitional and critical period of 1980s Britain as a starting point, Kureishi’s narrative representations open up spaces in the British cultural landscape to include –intentionally– the marginalised and politically disenfranchised. The dynamics of racial and sexual identity in Britain are explored, primarily drawing on postcolonial theory, with the basic contention that Kureishi’s work interrogates hegemonic discourse on the formation of identities in Britain. By critically examining Kureishi’s characters in literature and film, desire and sexuality are re-imagined as a means of disrupting ongoing discussions on identity and the nation, and re-inventing others on a range of questions that pertain to the South Asian diaspora in Britain. These questions gesture to the complex constitutions of diasporic identity/ies as well as to the way in which, supposedly conflicting, entities can engage in a difficult and complex, yet fruitful relationship, thus enabling them to avoid what are considered by the mainstream as “social abnormalities”. Kureishi’s “queer” characters disrupt seemingly uniform spaces and subvert traditional understandings of nation and ideas of belonging in Britain, and allow affective terms, such as desire, to be used to re-imagine the nation. Kureishi’s work (visual and textual) is deliberately placed alongside the author’s own development as a postcolonial subject performing his racialised identity and employing his unique artistic potential in a post-imperial metropolis. Given that the circumstances of his personal life are –more often than not– tangential with all of the political, social and theoretical parameters with which his work is concerned, the interaction between Kureishi’s different identities as a person and as a writer proves to be significant as he is read as an cultural instigator and hence, as an influential contributor to contemporary culture.