Χαρακτηριστικά αποτελεσματικών εκπαιδευτικών συστημάτων : μια διεθνής διαχρονική έρευνα

Abstract

Η παρούσα διατριβή διερευνά την επίδραση της εθνικής/κρατικής πολιτικής για τη διδασκαλία και το σχολικό περιβάλλον μάθησης στα μαθησιακά αποτελέσματα των μαθητών. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το εκπαιδευτικό σύστημα παρέχει υποστήριξη στα σχολεία, η ερευνητική αυτή προσπάθεια επικεντρώνεται στην εθνική/κρατική πολιτική που προωθείται για τη βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών. Εξετάζει τον βαθμό στον οποίο οι παράγοντες που αφορούν τη διδασκαλία και το σχολικό περιβάλλον μάθησης καθώς και οι πέντε διαστάσεις που προτείνει το Δυναμικό μοντέλο εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας (συχνότητα, ποιότητα, διαφοροποίηση, στάδιο και εστίαση) μπορούν να ερμηνεύσουν τις διαφορές στα μαθησιακά αποτελέσματα μεταξύ έξι ευρωπαϊκών χωρών (Κύπρος, Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία και Σλοβενία). Επιπλέον, με τη χρήση των δεδομένων της PISA 2012, εξετάζεται ο βαθμός στον οποίο οι μεταβλητές του συστήματος που περιλαμβάνονται στην PISA και αφορούν χαρακτηριστικά του τρόπου λειτουργίας του συστήματος (βαθμός αυτονομίας, ύπαρξη συστήματος λογοδότησης) μπορούν να εξηγήσουν τις διαφορές στην αποτελεσματικότητα των συστημάτων. Με τον τρόπο αυτό εξετάζεται η ανάγκη και η δυνατότητα συμπερίληψης των μεταβλητών αυτών στο επίπεδο του συστήματος του Δυναμικού μοντέλου. Κατά τη διάρκεια της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν τρεις μέθοδοι συλλογής δεδομένων. Έγινε ανάλυση του περιεχόμενου των επίσημων εγγράφων πολιτικής, πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με τους φορείς χάραξης πολιτικής και χορηγήθηκαν ερωτηματολόγια στους διευθυντές των σχολείων του δείγματος. Ένα εργαλείο που αναπτύχθηκε σε διεθνές επίπεδο, επέτρεψε τη συλλογή δεδομένων για την εθνική/κρατική πολιτική όπως είναι καταγεγραμμένη στα επίσημα έγγραφα πολιτικής. Τέτοια έγγραφα συγκέντρωσαν οι ερευνητικές ομάδες από τις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα. Τα έγγραφα αυτά περιλάμβαναν κανονισμούς και κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους παράγοντες της διδασκαλίας και του σχολικού περιβάλλοντος μάθησης. Τα δεδομένα κωδικοποιήθηκαν σε σχέση με τις πέντε διαστάσεις που προτείνονται από το μοντέλο. Η εθνική/κρατική πολιτική για τη διδασκαλία και το σχολικό περιβάλλον μάθησης που περιλαμβάνεται στα επίσημα έγγραφα πολιτικής διαφέρει από εκείνη που προωθείται και εφαρμόζεται στα σχολεία. Αυτό συμβαίνει, διότι τα πρόσωπα που προωθούν και εφαρμόζουν την πολιτική αυτή στα σχολεία την ερμηνεύουν διαφορετικά. Για το λόγο αυτό, διενεργήθηκαν συνεντεύξεις με τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για την προώθησή της στα σχολεία. Η δομή της συνέντευξης περιλάμβανε ερωτήσεις σχετικά με το επίπεδο του συστήματος του δυναμικού μοντέλου. Η διεξαγωγή των συνεντεύξεων επέτρεψε τη συλλογή στοιχείων σχετικά με την εθνική/κρατική πολιτική με τον τρόπο που προωθείται από τα πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για την προώθησή της στα σχολεία. Προκειμένου να συγκεντρωθούν στοιχεία για την εθνική/κρατική πολιτική με τον τρόπο που εφαρμόζεται από τους διευθυντές και το προσωπικό του σχολείου, χορηγήθηκαν ερωτηματολόγια στους διευθυντές των σχολείων. Η πολυεπίπεδη ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι η εθνική / κρατική πολιτική για τη διδασκαλία και το σχολικό περιβάλλον μάθησης μπορεί να ερμηνεύσει διαφορές στην επίδοση των μαθητών στα μαθηματικά και την επιστήμη. Οι περισσότεροι από τους παράγοντες του επιπέδου του συστήματος που εξετάστηκαν βρέθηκαν να έχουν σημαντική επίδραση στην επίδοση των μαθητών. Οι μεταβλητές του επιπέδου του συστήματος που περιλαμβάνονται στην έρευνα PISA βρέθηκαν να μην επηρεάζουν τα μαθησιακά αποτελέσματα. Το τελευταίο κεφάλαιο της μελέτης περιλαμβάνει εισηγήσεις για περαιτέρω έρευνα και προτάσεις προς τους φορείς χάραξης πολιτικής για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών συστημάτων των χωρών τους.

This study investigates the impact of the national/state policy on teaching and school learning environment on student achievement gains. Having in mind that the educational systems provide support to the schools, this research is focused on the national//state policy which is related to the student achievement gains. Specifically it investigates the extent to which system level factors on teaching and school learning environment and their five dimensions suggested by the dynamic model of educational effectiveness can explain differences between six European countries (Cyprus, Belgium, Germany, Greece, Ireland, and Slovenia) in promoting student learning outcomes. Moreover, using the data of PISA 2012, we investigate the extent to which the system level variables included in PISA and refer to the characteristics of the system (degree of autonomy existence accountability system) can explain differences in the effectiveness of the systems. In this way we examine if it is necessary to add these variables in the system level of the Dynamic model. Three methods of data collection were used. Content analysis of the official policy documents, interviews with the policymakers and head teacher questionnaires. A research tool developed at international level allowed the collection of evidence about the national/state policy in the way that originates in the official policy documents. Research teams from the participated countries collected official policy documents that included regulations and guidelines on aspects related to the system level factors of the dynamic model and coded them in relation to the five dimensions suggested by the model. The national/state policy on teaching and school learning environment that originates in the official policy documents differs from the one that is promoted and implemented in schools because the persons that promote and implement it in schools interpret it differently. For this reason interviews with the persons that are responsible to promote it in schools were conducted. The structure of the interview included questions on the system level of the dynamic model. It allowed the collection of evidence about the national/state policy in the way that is promoted by the persons who are responsible to promote it to schools. Head teacher questionnaire provided data about the national/state policy in the way that is implemented by the head teachers and the school staff. Multilevel analysis revealed that national/state policy on teaching and school learning environment explain student achievement gains in mathematics and science. Most of the system level factors that were investigated in the specific study were found to have significant effect on student achievement. The system level variables included in PISA were found not affect student achievement gains. The last chapter of the study provides implications for further research and suggestions to the policy makers to improve the educational systems of their countries.