Νέα Πάφος - Σαλαμίνα : η τοπογραφία και η πολεοδομική τους ανάπτυξη κατά την ελληνιστική περίοδο

Abstract

Η παρούσα διατριβή πραγματεύεται την τοπογραφία της Νέας Πάφου και της Σαλαμίνας κατά την Ελληνιστική περίοδο. Η πρώτη ιδρύθηκε κάπου ανάμεσα στα τέλη του 4ου – αρχές του 3ου αι. π.Χ., σε μια μεταβατική περίοδο για την ιστορία της Κύπρου: κατάλυση των κυπριακών βασιλείων κι έναρξη της πτολεμαιοκρατίας (με μια μικρή περίοδο κατοχής του νησιού από τους Αντιγονίδες). Αντίθετα, η δεύτερη είχε ήδη οχτώ αιώνες ύπαρξης και αξιόλογης πολιτισμικής προσφοράς, πριν από την έλευση των Πτολεμαίων. Κατά την Ελληνιστική περίοδο έπαιξαν και οι δύο καθοριστικό ρόλο στην ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού, ως πρωτεύουσες της πτολεμαϊκής επαρχίας της Κύπρου. Βασικός στόχος της διατριβής είναι η μελέτη της τοπογραφίας και της πολεοδομικής ανάπτυξης και εξέλιξης των συγκεκριμένων πόλεων κατά την Εληνιστική περίοδο. Ακολούθησαν τα πολεοδομικά πρότυπα της εποχής, που χαρακτηρίζεται από μια μαζική ανοικοδόμηση πόλεων με πολλά κοινά χαρακτηριστικά, ή διατήρησαν στοιχεία της τοπικής παράδοσης; Επιπλέον, μέσα από τη συγκριτική μελέτη της τοπογραφίας και της ανάπτυξής τους γίνεται προσπάθεια να δοθεί απάντηση στο θέμα της ίδρυσης και του ιδρυτή της Νέας Πάφου, ενώ καταληκτικά αναζητούνται οι λόγοι που οδήγησαν στη μεταφορά της πρωτεύουσας από τη Σαλαμίνα στη Νέα Πάφο. Η μελέτη των αρχιτεκτονικών καταλοίπων που ανακαλύφθηκαν κατά καιρούς στους χώρους των συγκεκριμένων πόλεων αποτελούν το κύριο εργαλείο της έρευνας. Μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα γίνεται προσπάθεια αναγνώρισης των κτηρίων στα οποία ανήκαν, διάκρισης των οικοδομικών φάσεων που γνώρισε η κάθε πόλη και τέλος απόδοσης της τοπογραφίας της κάθε πόλης. Ως βοηθητικά εργαλεία χρησιμοποιήθηκαν οι επιγραφές, χωρία από κείμενα αρχαίων συγγραφέων και η επιτόπια παρατήρηση.

This doctoral thesis is treating the topography of Nea Paphos and Salamis during the Hellenistic period. He former was founded in the years between the end of the 4th and the beginning of the 3rd cent. BC, in a transitive period of the history of Cyprus; abolition of Cypriot kingdoms and beginning of the Ptolemaic era (with a short period of occupation of the island by the Antigonids). On the other hand, the latter had already eight centuries of life and remarkable cultural offer, before the coming of Ptolemies. During the Helenistic period both cities played determinative role as capitals of the Ptolemaic province of Cyprus. The main aim of the thesis is the study of the topography and the development and evolution of those cities during Hellenistic era. Did they follow the urban planning patterns of that period, characterized b a massive building of cities with many common characteristics or did they maintain elements of the local tradition? Moreover, through the comparative study of their topography and development an effort is made first of all to give an answer to a question concerning the foundation of Nea Paphos and secondly to find out the reasons that led to the transition of the Cypriot capital from Salamis to Nea Paphos. The study of the architectural remains that were discovered within the area of the specific cities is the main tool of my research. Through the archaeological data an effort is made to identify the buildings to which they belonged, to distinguish the structural phases of each city and finally to reproduce the topography of each city. Inscriptions, texts of ancient writers and observation on the spot are the subsidiary tools for the research.