Η «Κρίση των Πυραύλων της Κούβας»: Διδάγματα Διπλωματίας και Λήψης Αποφάσεων

Abstract

Οι διεθνείς κρίσεις και η απόκτηση πυρηνικών όπλων αποτελούν αδιαμφισβήτητα το μεταβατικό στάδιο ανάμεσα στην ειρήνη και στον πόλεμο και όπως υποστηρίζει ο Clausewitz «ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα». Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Η.Π.Α.) και η Σοβιετική Ένωση βρέθηκαν αντιμέτωπες σε μια τεράστια κούρσα εξοπλιστικών προγραμμάτων τα οποία το 1962 οδήγησαν στον εκτροχιασμό των σχέσεων τους. Συγκεκριμένα η Σοβιετική Ένωση μέσα από την κρυφή μεταφορά και εγκατάσταση πυρηνικών όπλων στην Κούβα κατάφερε να απειλήσει τα ζωτικά συμφέροντα των Η.Π.Α. και να αυξήσει επικίνδυνα τις πιθανότητες έναρξης ενός πυρηνικού πολέμου. Οι Η.Π.Α. μέσω της ορθολογικής αξιοποίησης των επιχειρησιακών εργαλείων της Διπλωματίας σε συνδυασμό με την στρατιωτική της ισχύ άσκησε σοβαρές πιέσεις στην Σοβιετική Ένωση με αποτέλεσμα να επιτύχει την αποκλιμάκωση της κρίσης. Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν αυτές τις δεκατρείς κυρίως κρίσιμες ημέρες οδήγησαν στην αναδιαμόρφωση στοιχειωδών κανόνων εσωτερικής κυρίως ασφαλείας αλλά και στην δημιουργία πρωτοκόλλων τα οποία έθεσαν τα όρια αλλά και τους κανόνες διαχείρισης των πυρηνικών όπλων. Στην σύγχρονη πυρηνική εποχή που ζούμε η μελέτη της Κρίσης των πυραύλων της Κούβας, ακόμη και μετά από σχεδόν έξι δεκαετίες, έχει να μας προσφέρει πολλά ιδιαίτερα στην διαδικασία της λήψης αποφάσεων και στην διαδικασία του χειρισμού κρίσεων. Τέλος, η αξία των διδαγμάτων που μας προσφέρει αποτελεί σημαντικό εφόδιο κάθε σύγχρονου ηγέτη κατά την διαχείριση και την λήψη μιας απόφασης. Η παρούσα μελέτη έχει σκοπό την ανάδειξη τόσο της σπουδαιότητας όσο και της διαχρονικότητας των διδαγμάτων που προκύπτουν μέσα από την κρίση των πυραύλων της Κούβας στην σύγχρονη διπλωματία και την διαδικασία λήψης αποφάσεων κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες.