Στο περιθώριο του περιθωρίου: Η ιστορία της πορνείας στην Κύπρο της βρετανικής κυριαρχίας, 1878-1939.

Abstract

Η ιστορία της πορνείας στην Κύπρο έχει αγνοηθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από την «επίσημη» ιστοριογραφία. Στην μελέτη αυτή επιχειρώ να αναδείξω την σημαντικότητα της μελέτης της ιστορίας της πορνείας ως κομμάτι της κοινωνικής ιστορίας, της ιστορίας της γυναίκας, της εργατικής τάξης, της αστικοποίησης, της ιατρικής και της ψυχαγωγίας. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιώ θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία που προσφέρουν η κοινωνική ιστορία και η ιστορία του φύλου και της σεξουαλικότητας ούτως ώστε να εντάξω την μελέτη της πορνείας μέσα σε ένα συνολικό πλαίσιο ανάλυσης κοινωνικών ζητημάτων όπως είναι οι πατριαρχικές δομές εξουσίας, τα ζητήματα φύλου και τάξης αλλά και η κρατική διαχείριση των σωμάτων του πληθυσμού. Η μελέτη έχει ως σημείο αφετηρίας το πέρασμα της διοίκησης της Κύπρου από την Οθωμανική στην Βρετανική Αυτοκρατορία το 1878, μια εξέλιξη που οδήγησε στην άνθιση της πορνείας και την αύξηση των οίκων ανοχής στο νησί. Η κύρια ανάλυση αποτελείται από τρεις κεντρικές διαστάσεις της ιστορίας της πορνείας: της ζωής των ίδιων των πορνών και της κοινωνικής και ταξικής καταγωγής τους, της σχέσης της πορνείας με τον χώρο και των αφροδίσιων νοσημάτων. Μέσα από την ανάλυση αυτών των θεματικών έρχονται στο προσκήνιο παράγοντες όπως η κοινωνική ρητορική ως προς την πορνεία και τις πόρνες, η κρατική και ιατρική διαχείριση της σεξουαλικότητας και οι κυρίαρχες ηθικές νόρμες της εποχής. Η έρευνα αφορά την περίοδο 1878-1939, ενώ σκοπός είναι η τοποθέτηση στο ιστορικό επίκεντρο της ζωής της ίδιας της πόρνης, παράλληλα με την μελέτη του κοινωνικού, πολιτικού και ηθικού πλαισίου εντός του οποίου ζούσε και εργαζόταν. H ιστορική μελέτη φανερώνει ότι η πορνεία υπήρξε κατά την περίοδο αυτή ένα μαζικό κοινωνικό φαινόμενο που απασχολούσε επανειλημμένα τις αρχές, την ιατρική, την πολιτική, τον Τύπο και τον ευρύτερο πληθυσμό του νησιού. Η αλλαγή διοίκησης στην Κύπρο, η άφιξη των βρετανικών στρατευμάτων, η σταδιακή μετάβαση προς την νεωτερικότητα, οι υλικές αλλαγές στη ζωή των κατοίκων του νησιού αλλά και οι αλλαγές στα ήθη και τις νοοτροπίες, οδήγησαν σε μια άνθιση της πορνείας στο νησί από το 1878.

The history of prostitution in Cyprus has been almost completely ignored by the mainstream historiography. In this study my aim is to highlight the importance of studying the history of prostitution as part of social history, the history of women, the working class, urbanization, medicine and entertainment. To this end, I use the theoretical and methodological tools offered by social history and the history of gender and sexuality in order to integrate the study of prostitution into a comprehensive framework for analyzing social issues such as patriarchal power structures, gender and order issues, but also the state governance policies of the bodies of the population.

The study begins with the passage of the administration of Cyprus from the Ottoman Empire to the British Empire in 1878, a development that led to the flourishing of prostitution and the increase of brothels on the island. The main analysis consists of three central dimensions of the history of prostitution: the lives of prostitutes themselves and their social and class origins, the relationship between prostitution and space, and venereal diseases. Through the analysis of these issues, factors such as the social rhetoric regarding prostitution, the state and the medical management of sexuality and the prevailing moral norms of the time are analysed. The research concerns the period 1878-1939, while the aim is to place the life of the prostitute herself in the center of the research, in parallel with the study of the social, political and moral context in which she lived and worked. The historical study reveals that prostitution was a massive social phenomenon during this period that repeatedly concerned the political and medical authorities, the press and the wider population of the island. The change of administration in Cyprus, the arrival of British troops, the gradual transition to modernity, the material changes in the lives of the inhabitants of the island but also the changes in morals and mentalities, led to a flourishing of prostitution on the island since 1878.