Δημοκρατική απίσχνανση - κομματική αποστοίχιση: Το ιδιαίτερο φαινόμενο του ΑΚΕΛ στο μεταίχμιο

Abstract

Η μελέτη αυτή ασχολείται με τη σύγχρονη δημοκρατία υπό το φως της δημοκρατικής απίσχνανσης αλλά και της κομματικής αποστοίχισης. Εξετάζοντας τα φαινόμενα αυτά, τόσο από τη σκοπιά της ιστορικής εξέλιξής τους όσο και υπό τους θεωρητικούς τύπους της δημοκρατίας αλλά και του πολιτικού κόμματος, η ανάλυσή μας αναζητά τις ρίζες των προβλημάτων στην ταυτότητα του πολιτικού υποκειμένου της δημοκρατίας και του κόμματος αλλά και του αντικειμένου τους. Οι τύποι παρουσιάζονται ως ενδείξεις συγκεκριμένων τάσεων που αφορούν το υποκείμενο και το αντικείμενο της δημοκρατίας και του κόμματος, σε μια ιστορική πορεία όπου υποκείμενο και αντικείμενο αναπτύσσονται και εξαπλώνονται, αλλά και στη συνέχεια συρρικνώνονται παρά τη διατήρηση των ίδιων των μορφών δημοκρατίας/κόμματος. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, η μελέτη εξετάζει την ιδιαίτερη περίπτωση του ΑΚΕΛ, ενός κόμματος που διατηρεί σε μεγάλο βαθμό μορφές οργάνωσης που αντλεί από το παρελθόν του ως μαζικό και συγκρουσιακό κόμμα και τις επανατοποθετεί σε ένα σύστημα κομματικού καρτέλ, στο οποίο παίζει σημαίνοντα ρόλο. Καθώς οι σημαντικές κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές που επηρέασαν τη δημοκρατία και τα κόμματα σε άλλες φιλελεύθερες δημοκρατίες επηρεάζουν την Κύπρο με χρονοκαθυστέρηση, η κρίση στο ΑΚΕΛ τη δεκαετία του 2010 φέρνει σε σύγκρουση τη μορφή οργάνωσής του με το περιεχόμενο δράσης του. Έτσι η ισορροπία μεταξύ των τάσεων καρτελοποίησης του ΑΚΕΛ και των παραδοσιακών του αφηγημάτων και δομών φαίνεται να βρίσκεται πλέον υπό αμφισβήτηση.

This study addresses the issues of contemporary democracies under the light of the democratic decline and party dealignment. Studying these phenomena from the point of view of their historical development and also by the theoretical types of democracy and political party, our analysis seeks to find the roots of the problems in the identification of the political subject of democracy and the party but also their object. Party and democracy types work as indications of specific tendencies regarding the subject and object of democracy, in a historical process where subject and object develop and expand but then gradually shrink and decline despite the conservation of the same forms of democracy/ party. Taking all this into account, this study examines the particular case of AKEL: a party that managed to basically maintain forms of organization that it developed from its past as a mass party and as a confrontational actor, and reinstall them into a cartel-party system in which AKEL plays a significant role. As the significant socio-economic changes that affected democracy and parties in other liberal democracies affect Cyprus with a time-lag, the crisis of AKEL during the 2010s brings forward an internal conflict between the form of its organization and the context of its activity. Therefore, the balance between the cartel tendencies of AKEL and its traditional narratives and structures seems to be in question.