The shadow of "Mount Moriah" over education : Derrida, 'donkeys', and the questioning of the hegemony of 'truth' in dialogic practice

Abstract

Η παρούσα διατριβή εξετάζει κριτικά τις συνέπειες από την ηγεμονία της αλήθειας στον εκπαιδευτικό διάλογο και αποτελείται από έξι κεντρικά κεφάλαια. Το πρώτο, «Η πρόταση», εισάγει το βασικό επιχείρημα μέσα από μια συζήτηση των κύριων θεμάτων της έρευνας: ‘διάλογος’, ‘εκπαίδευση’, ‘αλήθεια’, ‘Ζακ Ντεριντά’, ‘αποδόμηση’ και Όρος Μορία’. Το δεύτερο, «ο Διάλογος και η Αλήθεια ως Μέθοδος Διόρθωσης» και το τρίτο, «ο Διάλογος και η Αλήθεια ως Μέθοδος Ταξινόμησης» εστιάζουν την κριτική στο πώς η τοποθέτηση της ‘αλήθειας’ στο κέντρο του διαλόγου παράγει πλεόνασμα κυριαρχίας. Αυτός ο παράγοντας υπονομεύει τη διαλογική διαδικασία με το να οδηγεί σε διορθώσεις και ταξινομήσεις της σκέψης του Άλλου. Μια τέτοια καθοδήγηση του Άλλου είναι συμπτωματική των παθολογιών που προκαλεί η ηγεμονοποίηση της ‘αλήθειας’ στον διάλογο. Το τέταρτο κεφάλαιο, «ο Διάλογος και η (Απο)Αποικιοποίηση της Αλήθειας» υποστηρίζει ότι οι μέθοδοι διόρθωσης και ταξινόμησης που προκύπτουν από την μια ‘αλήθεια’ επιταχύνουν την κατάρρευση επικοινωνιακών διαδικασιών με τη χρήση του διαλόγου ως εργαλείου χειραγώγησης και με την περιστολή του ελεύθερου και κριτικού στοχασμού του Άλλου. Το πέμπτο κεφάλαιο, «ο Διάλογος και το Φάσμα του Δικαιώματος Εναλλακτικού Στοχασμού», πραγματεύεται το πώς οι ηγεμονικές χρήσεις της αλήθειας δύνανται να μετατρέψουν την εκπαίδευση σε μηχανισμό παραγωγής αποτυχημένων μαθητών/τριών μέσα από διχαστικές πρακτικές διακρίσεων. Οι αποτυχημένοι/ες μαθητές/ριες, που εκπροσωπούνται στη διατριβή μέσα από τη μεταφορά των ‘όνων’, μας υπενθυμίζουν την ευθύνη μας να λαμβάνουμε υπόψη στο διάλογο τις (προ)θέσεις του Άλλου. Το έκτο και τελευταίο κεφάλαιο, «Η Σκιά του ‘Όρους Μορία’ επί της Εκπαίδευσης», ερμηνεύει την εντολή του Θεού στον Αβραάμ να θυσιάσει τον Ισαάκ ως ένα ηγεμονικό διατακτικό που διαρρηγνύει τη διαλογική επικοινωνία. Η ανάλυση της μεταφοράς του ‘Όρους Μορία’ έπειτα μεταφέρεται στην εκπαίδευση για να αναθεωρηθούν οι εμφάσεις στην ηγεμονική ‘αλήθεια’ και οι ανεπιθύμητες συνέπειές τους. Σε όλα τα κεφάλαια, η φιλοσοφία του Ζακ Ντεριντά θα αξιοποιηθεί ως στρατηγική αποδυνάμωσης του κυριαρχικού προορισμού της ‘αλήθειας’ ώστε να θεμελιωθεί μια κριτική των περιορισμών, ακόμα και παθολογιών, των ηγεμονικών προτεραιοτήτων ‘αλήθειας’ στο διάλογο. Η κριτική στάση της παρούσας διατριβής αποβλέπει σε μια παρέμβαση που να μετατοπίζει την ‘αλήθεια’ σε λιγότερο κυρίαρχη θέση εντός και διαμέσου του διαλόγου και να οδηγεί σε πιο ισότιμη ανταλλαγή ιδεών ανάμεσα στους συνδιαλεγόμενους χωρίς να ενισχύει εκείνες τις ασυμμετρίες γνώσης που προκύπτουν όταν στόχος είναι η αλήθεια και η εμμονική προώθησή της. Αυτή η εξισορρόπηση θέσεων έχει αξία για τους συνδιαλεγόμενους γιατί τους δίνει ευκαιρία να αναπτύξουν πιο φιλική σχέση και να αποδεχθούν την πιθανότητα ενός ατελέσφορου διαλόγου και των ορίων των ανθρώπινων δυνατοτήτων. Επομένως, η έρευνα περί των χειραγωγικών συνεπειών της ηγεμονοποίησης της αλήθειας στον διάλογο αποκαλύπτει ότι η ευθύνη μας για τον Άλλο είναι ηθικά και πολιτικά σημαντική. Ηθικά, επειδή αναλύει το πώς μια κυριαρχική συμπεριφορά απεκδύει τον Άλλο από τη μοναδικότητά του. Και πολιτική, επειδή αντιστέκεται σε διαλογικές κατανομές εξουσίας και αψηφά τον αποικισμό της σκέψης του Άλλου από την ηγεμονική ‘αλήθεια’. Η αναζήτηση εναλλακτικών, δικαιότερων τοποθετήσεων της αλήθειας στο διάλογο αντιτίθεται στη διαδεδομένη, πραγματιστική αντιμετώπιση του διαλόγου ως απλού εργαλείου της εκπαιδευτικής διαδικασίας που, στην καλύτερη των περιπτώσεων, δεν επιφέρει δραστική κοινωνική αλλαγή. Η παρούσα διατριβή, συνεπώς, επίσης προωθεί ένα ηθικό και πολιτικό όραμα επανεκτίμησης της εκπαίδευσης προς χάριν της δικαιοσύνης.

This thesis critically examines the effects of hegemonic positions of ‘truth’ in educational dialogic practice. It contains six core chapters. Chapter One, “Thesis Proposal”, introduces the chief argument by discussing the main themes of this research: ‘Dialogue’, ‘Education’, ‘Truth’, ‘Jacques Derrida’, ‘Deconstruction’, and ‘Mount Moriah’. Chapter Two, “Dialogue and Truth as a Method of Correction”, and Chapter Three, “Dialogue and Truth as a Method of Classification”, focus the critical emphasis on how positioning ‘truth’ centre stage produces an excess of authority. This factor undermines dialogic exchange by leading to corrections and classifications of the thinking of others. Such conditioning is symptomatic of the pathologies caused by over-emphatic positions of ‘truth’ in dialogue. Chapter Four, “Dialogue and (De)colonisation of Truth”, argues that the correction and classification methods developed out of a single ‘truth’ also accelerate the breakdown of communal processes by using dialogue as a manipulating tool and stifling the free and critical reflection of others. Chapter Five, “Dialogue and the Specter of the Right to Think Otherwise”, discusses how hegemonic uses of ‘truth’ may turn education into an apparatus that, through various divisive or discriminatory practices, produces dropouts. These dropouts, represented here in this thesis through the metaphor of donkeys, remind us our responsibility in dialogue always to deal with what others aspire to. Chapter Six – the final chapter, “The Shadow of ‘Mount Moriah’ over Education”, interprets God’s order to Abraham to sacrifice Isaac as a hegemonic command that breaks dialogic communication. The analysis of the metaphor of ‘Mount Moriah’ is then applied to education to revisit the emphases on hegemonic ‘truth’ and their marginalising effects. Throughout the chapters, Jacques Derrida’s philosophy will be deployed as a strategy that weakens the authoritative destination of ‘truth’ to generate and underpin the critique of the limitations and, indeed, pathologies of hegemonic positions of ‘truth’ in dialogue. The critical position of this thesis is intended as an intervention to shift ‘truth’ in and through dialogue into a less prominent position, leading to a more equitable exchange of ideas between the debating parties, without giving rise to the asymmetries in knowledge that are noticed in contexts where conclusion and truth-reaching becomes exaggerated and obsessively promoted. This balance is significant for the debating parties, as it grants them an opportunity to develop a more convivial relationship and become more aware of, and reconciled to, the inconclusiveness of dialogue and the finitude of human effort. Thus, work on the manipulative effect of dominant truth positions in educational dialogic practice reveals that our responsibility for the other is ethically and politically significant. Specifically, such arguments are: ethical in analysing the effects of how a domineering attitude makes others lose their unique value; and political in resisting specific dialogical distributions of power and in defying the way in which hegemonic ‘truths’ colonise the thinking of others. The search for alternative, fairer positions of truth in dialogue counteracts the assumed, pragmatic attitude toward dialogue as a mere tool in the educational process that, at best, does not generate any drastic social change. This thesis, therefore, also advances an ethical and political aspiration to rethinking education for justice.