Οικογενειακές πρακτικές γραμματισμού παιδιών στην Κύπρο

Abstract

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να σκιαγραφήσει τα προφίλ μικρών παιδιών ως εγγράμματων στο σπίτι, στις μέρες μας όπου τα ψηφιακά μέσα και εργαλεία κατακλύζουν την καθημερινότητά μας. Επίσης, αποσκοπεί να εντοπίσει τον τρόπο με τον οποίο οι γονείς περιγράφουν και σκιαγραφούν τους γραμματισμούς των παιδιών στο σπίτι και από πού αντλούν για αυτό. Στην έρευνα αυτή αναλύθηκαν πέντε μελέτες περίπτωσης/οικογένειες παιδιών πέντε με οκτώ χρονών, μέσα από τη συμμετοχή των μητέρων τους. Ο οικογενειακός γραμματισμός μελετήθηκε από μια κοινωνικοπολιτισμική προσέγγιση η οποία βλέπει γενικώς τον γραμματισμό ως κοινωνική πρακτική που προκύπτει από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες, το πλαίσιο, τα αντικείμενα και τις δραστηριότητες που εμπλέκονται τα παιδιά. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν ημιδομημένες και μη δομημένες συνεντεύξεις, καθώς και πίνακες για καταγραφή από τις μητέρες πρακτικών γραμματισμού των παιδιών για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, στη διαδικασία συλλογής δεδομένων αξιοποιήθηκαν φωτογραφίες που πάρθηκαν από τις μητέρες και στις οποίες τα παιδιά εμπλέκονται με διάφορες πρακτικές γραμματισμού. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνάς μου, διαφάνηκε πως σημαντικοί άυλοι πόροι γραμματισμού για τα παιδιά είναι ο σχολικός γραμματισμός και η μαζική κουλτούρα, ενώ βασικούς σπόνσορες γραμματισμού των παιδιών αποτελούν οι μητέρες τους. Με βάση τη θεματική ανάλυση, τη συγκρότηση και τη σύγκριση των μελετών περίπτωσης, η έρευνα αυτή έδειξε πως τα παιδιά εμπλέκονται με πλήθος πόρων και πρακτικών γραμματισμού που αφορούν σε ψηφιακά μέσα, σε έντυπα μέσα και σε παιχνίδια μεταξύ των οποίων φαίνεται να υπάρχει ευελιξία. Το βασικό συμπέρασμα αφορά στο πώς μπορεί οι ίδιες οι συνθήκες να «γεννούν» γραμματισμούς και πώς αυτοί μπορεί να συνομιλούν με πιο τυποποιημένες πρακτικές οικογενειακού γραμματισμού.

The purpose of this research is to explore young children’s profiles as literate at home, at a point in time when digital media and tools saturate our daily lives. It also aims to identify how parents describe and outline children's family literacies and where they draw from. In this research, five case studies/families of five to eight-year-old children were analyzed, through the participation of their mothers. Family literacy has been studied from a sociocultural perspective, which broadly views literacy as a social practice that emerges from how participants, contexts, objects and activities in which children engage come together. Data were collected through semi-structured and an unstructured interviews as well as through the recording of literacy practices by participating mothers for a specific period of time. In addition, photographs taken by the mothers of the children engaging in various literacy practices were used in the data collection process. Through this research, it became clear that school literacy and popular culture are important immatetial literacy resources for children, while the main sponsors of children's literacy are their mothers. Based on the thematic analysis, the compilation and the comparison of case studies, this research showed that children are involved with a multitude of literacy resources and practices related to digital media, printed media and toys among which there seems to be flexibility. The main conclusion is that conditions themselves can give rise to literacies and that these can interact with more formalized family literacy practices.