Η νομιμοποίηση της στρατιωτικής παρουσίας του Ηνωμένου Βασιλείου στο εξωτερικό και η περίπτωση της Κύπρου

Abstract

Η παρούσα διατριβή πραγματεύεται τις στρατιωτικές βάσεις που υπάρχουν ανά το παγκόσμιο, ξεκινώντας από ένα γενικό πλαίσιο, εν συνεχεία γίνεται εστίαση σε αυτές του Ηνωμένου Βασιλείου και καταλήγει συγκεκριμένα σε αυτές που κατέχει στην Κύπρο. Στο πρώτο κεφάλαιο, εξετάζεται το φαινόμενο των στρατιωτικών βάσεων ξεκινώντας με την εννοιολογική τους πλαισίωση όπως και την ιστορική τους εξέλιξη. Δίνεται έμφαση σε δύο ιστορικές περιόδους, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Ψυχρό Πόλεμο, που αποτελούν κομβικά σημεία αναφοράς στη χρήση των στρατιωτικών βάσεων. Εν συνεχεία αναλύονται οι λόγοι ύπαρξης και διατήρησης των στρατιωτικών βάσεων στην μετα-αποικιακή εποχή όπου συγκρούονται με τις προσπάθειες από-νομιμοποίησης τους. Στο δεύτερο κεφάλαιο, δίνεται έμφαση στην στρατιωτική παρουσία του Ηνωμένου Βασιλείου στο εξωτερικό. Χρησιμοποιείται η σύγκριση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και των αποικιών της με την μετεξέλιξη της, δηλαδή το Ηνωμένο Βασίλειο, τα υπερπόντια εδάφη του και τις στρατιωτικές του βάσεις. Επιπρόσθετα, επιχειρείται η σκιαγράφηση του προφίλ του Ηνωμένου Βασιλείου στην μετα-αποικιακή εποχή, όπου αντιμετωπίζει τα προβλήματα μιας φθίνουσας πορείας από την εποχή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Αναλύονται οι δυσχέρειες που αντιμετωπίζει όσον αφορά την διατήρηση των υπερπόντιων εδαφών του και τις στρατιωτικές του βάσεις, σε μια εποχή όπου έχει χάσει την πρωτοκαθεδρία από τον πιο στενό του σύμμαχο, τις ΗΠΑ. Το τρίτο κεφάλαιο, εστιάζεται στη στρατιωτική παρουσία του Ηνωμένου Βασιλείου στην Κύπρο, υπό το καθεστώς της ύπαρξης κυρίαρχων στρατιωτικών βάσεων. Αφετηρία στο εν λόγω κεφάλαιο αποτελεί μια σύντομη ιστορική αναδρομή, στην οποία εξηγείται η μετάβαση της Κύπρου από αποικία σε ημιτελή ανεξάρτητη δημοκρατία και λόγω της ύπαρξης των κυρίαρχων στρατιωτικών βάσεων. Στη συνέχεια, με την χρήση ιστορικών γεγονότων, επιχειρείται να δοθεί εξήγηση για το πώς αυτές οι στρατιωτικές βάσεις διατηρούνται - νομιμοποιούνται μέχρι και σήμερα στην Κύπρο. Αναδεικνύεται η σημαντικότατη γεωγραφική θέση της Κύπρου υπό διαφορετικές οπτικές γωνίες, διαμέσου της ανάλυσης των συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή, με έμφαση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι και σήμερα.