Αρχή της Νομιμότητας versus Αρχή της Σκοπιμότητας στην Ποινική Δίωξη

Abstract

Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας, είναι η κατανόηση αρχικά της ποινικής δίωξης που αποτελεί μέρος μια ποινικής διαδικασίας και στη συνέχεια η ανάλυση, τόσο των θετικών όσο και των αρνητικών στοιχείων των αρχών της νομιμότητας και της σκοπιμότητας σε σχέση με την διαδικασία της ποινικής δίωξης. Φρόνιμο θα ήταν όμως και η εξήγηση των θεμελιωδών εννοιών της ποινικής διαδικασίας για να καταστεί πληρέστερη η κατανόηση της έναρξης της ποινικής δίωξης από τις διωκτικές αρχές και η συνέχιση της δίωξης αυτής σε μια ποινική δίκη. Αποτελεί κύριο μέλημα των διωκτικών αρχών ωστόσο, η προστασία του δημόσιου συμφέροντος αλλά και η προστασία του κάθε πολίτη ξεχωριστά. Έτσι το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας με το άρθρο 113.2, προνοεί τις αρμοδιότητες του Γενικού Εισαγγελέα σε σχέση με την ποινική δίωξη δηλαδή του δίνει το δικαίωμα της έναρξης, διεξαγωγής, ανάληψης, συνέχισης ή ακόμα και της διακοπής οποιασδήποτε ποινικής διαδικασίας. Το κύριο βοηθητικό εργαλείο των κρατικών οργάνων (αστυνομία, δικαστήριο) είναι η Ποινική Δικονομία που αποτελεί το σύνολο των κανόνων του δικαίου οι οποίοι καθορίζουν τις αρμοδιότητες αλλά και τη διαδικασία δράσης των κρατικών οργάνων της Δημοκρατίας που σκοπό έχουν την απόδειξη ενοχής του κατηγορουμένου και την επιβολή της προβλεπόμενης ποινής από το Νόμο. Κατά το στάδιο της ποινικής δίωξης, μπορεί να αναφερθεί ότι αποκρυσταλλώνονται δύο βασικές αρχές, εκείνες της νομιμότητας και της σκοπιμότητας. Δηλαδή όσον αφορά την αρχή της νομιμότητας, όταν διαπραχθεί ένα αδίκημα με βάση των προϋποθέσεων που κατοχυρώνει ο Νόμος, οι διωκτικές αρχές οφείλουν και υποχρεούνται να ασκήσουν ποινική δίωξη κατά του ατόμου αυτού που διέπραξε το αδίκημα έτσι ώστε οι αρχές να διασφαλίσουν την υπεράσπιση της δικαιοσύνης και την τήρηση της νομιμότητας μέσα από την εφαρμογή του ποινικού Νόμου. 3 Λαμβάνοντας όμως υπόψη την αρχή της σκοπιμότητας στην ύπαρξη ή όχι μιας αξιόποινης πράξης, οι διωκτικές αρχές έχουν τη διακριτική ευχέρεια να ασκήσουν ή να μην ασκήσουν ποινική δίωξη κατά του προσώπου που θεωρείται ύποπτο για το οποιοδήποτε αδίκημα. Δηλαδή η σκοπιμότητα ή όχι της ποινικής δίωξης εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια των εισαγγελικών αρχών. Η ποινική δίωξη κατά κάποιον τρόπο αποτελεί μέτρο απονομής της δικαιοσύνης το οποίο οι διωκτικές αρχές υποχρεούνται να το αξιοποιούν ανάλογα με την ιδιομορφία της κάθε υπόθεσης ξεχωριστά.