Από τον *Kosmassos στο Νικοκρέοντα : η πολιτειακή οργάνωση της αρχαίας Κύπρου από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού μέχρι το τέλος της Κυπροκλασικής περιόδου με βάση τα αρχαιολογικά δεδομένα

Abstract

Θέμα της διατριβής υπήρξε η εξέταση της πολιτειακής οργάνωσης της αρχαίας Κύπρου, από την έναρξη της Ύστερης Κυπριακής Χαλκοκρατίας (1700 π.Χ.) μέχρι το τέλος της Κυπροκλασικής περιόδου (310 π.Χ.). Τα αρχαιολογικά δεδομένα, οι επιγραφές και τα φιλολογικά κείμενα, αποτέλεσαν τα εργαλεία της έρευνας. Στόχος ήταν αφενός να διαφανούν τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά της πολιτειακής οργάνωσης του νησιού. Η περίοδος αυτή δεν ήταν στατική. Επομένως, για την καλύτερη κατανόηση της εξέλιξης της πολιτειακής οργάνωσης της Κύπρου, αποφασίστηκε η διαίρεση του χρόνου σε τρεις υποπεριόδους. Η πρώτη περιλαμβάνει την Ύστερη Κυπριακή Χαλκοκρατία Ι-ΙΙΙΑ (1700-1125 π.Χ.) και αποτελεί τον ορίζοντα της πολιτειακής διαμόρφωσης και της εμφάνισης για πρώτη φορά στο νησί αστικών δομών. Η δεύτερη περιλαμβάνει την Ύστερη Κυπριακή Χαλκοκρατία ΙΙΙΒ και την Κυπρογεωμετρική περίοδο (1125-750 π.Χ.) και είναι το αποτέλεσμα μιας αναδιαμόρφωσης του κυπριακού τοπίου μετά τη μεσογειακή οικονομική και πολιτική κρίση του τέλους της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. H τρίτη υποπερίοδος περιλαμβάνει την Κυπροαρχαϊκή και την Κυπροκλασική περίοδο (750-310 π.Χ.), οπότε με βάση τις επιγραφές των ηγετών είναι δυνατό να ονομάσουμε τις κυπριακές πολιτείες πόλεις-βασίλεια. Η εργασία κατέγραψε τα χαρακτηριστικά των τριών αυτών υποπεριόδων, τα οποία καθορίζουν την πολιτειακή φυσιογνωμία του νησιού σε κάθε μια από αυτές. Έτσι αναγνωρίστηκαν οι θέσεις που αποτέλεσαν τα αστικά και διοικητικά κέντρα στην κάθε υποπερίοδο και αφετέρου ανασυστάθηκαν, κατά το δυνατό, τα δίκτυα των θέσεων δευτερεύουσας σημασίας, οι οποίες άρθρωναν τις διοικητικές περιφέρειες των αστικών κέντρων. Με τον τρόπο αυτό, έγινε δυνατό να αναβιώσουν οι αρχαίες κυπριακές πολιτείες σαν πλήρεις οντότητες.

The aim of the thesis was to examine the political organization of ancient Cyprus, from the beginning of the Late Cypriote (1700 BC) to the end of the Cypro-Classical period (310 BC). The archaeological data, inscriptions and literary sources were investigated in order to approach the subject. Ιn order to fully appreciate the dynamic character of this era, time was divided in three phases. The first includes Late Cypriot I-IIIA and constitutes the island’s state formation horizon with the subsequent emergence of urbanism. The second includes Late Cypriot IIIB and the Cypro-Geometric period and it is the result of the restructuring of the Cypriote landscape, following a Mediterranean-wide economic and political crisis at the end of the second millennium BC. The third phase includes the Cypro-Archaic and Cypro-Classical periods, when, following the terminology used by the royal inscriptions, we are allowed to describe the Cypriot polities as city-kingdoms, πόλεις-βασίλεια. The main objective of the thesis was to identify the urban and administrative centres of each phase. Secondly, the thesis reconstructed the site networks that comprised the administrative regions of each centre. By this means, the ancient Cypriot polities emerged as full entities and they were not deprived of their constituent factor, their regions, that are frequently neglected by research.