Γονεϊκές πρακτικές και πρακτικές εκφοβισμού σε παιδιά ειδικής αγωγής

Abstract

Ο σχολικός εκφοβισμός θεωρείται στην εποχή μας ένα ανησυχητικό φαινόμενο μεταξύ των μαθητών στα σχολεία, που ζητά άμεση αντιμετώπιση και περιορισμό. Η διαπίστωση των αρνητικών και μακροχρόνιων συνεπειών στη ζωή των παιδιών του εκφοβισμού στο σχολικό πλαίσιο ήταν ένας σημαντικός παράγοντας για μελέτη. Οι συνέπειες αυτές των παιδιών που εμπλέκονται σε αυτόν, είναι τόσο σε ψυχολογικό και κοινωνικό, όσο και σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Ειδικότερα, υπάρχουν έρευενες τις οποίες θα παρουσιαστούν που καταδεικνύουν μια αυξητική τάση των εκφοβιστικών επιθέσεων εναντίον των μαθητών με ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες. Οι ανησυχητικές τάσεις συχνής εμφάνισης του φαινομένου στις χώρες του δυτικού κόσμου τις τελευταίες δεκαετίες, οδήγησαν στη λήψη σημαντικών πρωτοβουλιών για την αντιμετώπισή του φαινομένου και τη βελτίωση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ώστε να επιτευχθεί σταδιακά η ενσωμάτωση τους στα σχολεία της τυπικής εκπαίδευσης. Έτσι, αναπτύχθηκε η πεποίθηση πως είναι δυαντή η ενσωμάτωση αυτών των μαθητών μέσα από τη διαμόρφωση ίσων ευκαιριών στο εκπαιδευτικό σύστημα. Μέσα από έρευνες που θα παρουσιαστούν στη συνέχεια, η συνεκπαίδευση των μαθητών τυπικώς αναπτυσσόμενων και μαθητών ειδικής αγωγής αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο του σχολικού εκφοβισμού για τους μαθητές με μαθησιακά προβλήματα από τους συμμαθητές τους. Μάλιστα, οι συγκεκριμένες έρευνες καταδεικνύουν μεγάλη συσχέτιση μεταξύ του σχολικού εκφοβισμού με το πρόβλημα ή την αναπηρία που έχουν οι μαθητές με ιδιαίτερες μαθησιακές ανάγκες. Επίσης, είναι χαρακτηριστικό πως δεν έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της εξεύρεσης λύσεων μέσα από τη μεσολάβηση και αποτροπή αυτού του φαινομένου, κάτι που υποδεικνύει πως στο άμεσο μέλλον θα πρέπει να σχεδιαστούν προγράμματα παρέμβασης και επανένταξης αυτών των μαθητών στο γενικό σχολείο. Άλλωστε, όταν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα εκφοβισμού, τότε οι μαθητές σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αισθανθούν ασφαλείς στο σχολείο και να πετύχουν τους μαθησιακούς τους στόχους. Σκοπός λοιπόν της εργασίας είναι η παρουσίαση της βιβλιογραφίας και η βιβλιογραφική ανασκόπηση των σημαντικότερων ερευνών της τελευταίας εικοσαετίας που μελετούν το πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού σε μαθητές με ιδιαίτερες μαθησιακές ανάγκες. Ειδικότερα, θα παρουσιαστούν έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί σε Ελλάδα και Κύπρο, αλλά και σε διεθνή χώρο, σε μαθητές που ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες ειδικών μαθησιακών αναγκών. Απώτερος στόχος, είναι η ανάδειξη της σοβαρότητας του φαινομένου, η προβολή μεθοδολογικών προσεγγίσεων, η επισήμανση ανάγκης ανάπτυξης νέων προγραμμάτων ένταξης των μαθητών στην εκπαιδευτική κοινότητα και η παρουσίαση προτάσεων τόσο από πλευράς σχολείου, όσο και από πλευράς οικογένειας για το περιεχόμενο των προγραμμάτων παρέμβασης στη σχολική κοινότητα αλλά και γενικότερα, για την αντιμετώπιση του φαινομένου.