Τα δικαιώματα και η προστασία των θυμάτων εγκλήματος ιστορική και σύγχρονη πραγματικότητα

Abstract

H παρούσα εργασία έχει ως θέμα τα δικαιώματα και την προστασία των θυμάτων εγκλήματος. Σκοπός της παρούσας ανάλυσης είναι να παρουσιαστεί όσο το δυνατόν με καλύτερο και συνεκτικό τρόπο τα δικαιώματα των θυμάτων στο γενικότερο πλαίσιο του ποινικού συστήματος δικαιοσύνης, Στην πρώτη ενότητα πραγματοποιείται μια σύντομη ανασκόπηση της εννοιολογικής θεώρησης του θύματος, με το εντοπισμό και παράθεση των βασικότερων νομοθετικών ορισμών. Παράλληλα, θα έχουμε την ευκαιρία να μελετήσουμε εν τάχει την ιστορική εξέλιξη του ρόλου και της θέσης του θύματος στο ποινικό συστημα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στη δεύτερη θεματική ενότητα θα προβούμε σε μια εκτεταμένη ανάλυση και σχολιασμό των δικαιωμάτων των θυμάτων εγκλήματος, ως αυτά παρατίθενται στην ευρωπαϊκή οδηγία 2012/29/ΕΚ. Είναι κοινά παραδεκτό ότι, η εν λογω οδηγία θεσπίζει τα ελάχιστα πρότυπα σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία των θυμάτων εγκληματικότητας, δίνοντας έτσι φωνή και ανάστημα στα θύματα κατά τη διάρκεια των διαδικασιών ποινικής δικαιοσύνης. Έτσι κατ αυτό το τρόπο θα επιχειρήσουμε μια ουσιαστική επισκόπηση και σχολιασμό των δικαιωμάτων αυτών. Η ένταξη του θύματος στο πεδίο της απονομής της ποινικής δικαιοσύνης αποτελεί το τρίτο και ίσως σημαντικότερο άξονα ανάλυσης της παρούσας ερευνητικής μας προσπάθειας. Ειδικότερα, στο κεφάλαιο αυτό θα έχουμε την ευκαιρία να προβούμε σε μια συνεκτική παρουσίαση του ρόλου του θύματος σε όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας, ξεκινώντας από το στάδιο της καταγγελίας στην αστυνομία, και ακολούθως το στάδιο της ποινικής δίκης. Στη τέταρτη ενότητα της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας, θα μας απασχολήσει η δυνατότητα επανορθωτική και/ή αποκαταστατική δικαιοσύνη του θύματος ως εναλλακτική επίλυση του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης. Μέσα από αυτή την ενότητα θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε με όσο το δυνατό συνοπτικό τρόπο την έννοια και το περιεχόμενο της επανορθωτικής δικαιοσύνης, ακολούθως θα εξετάσουμε τη σχέση μεταξύ της οδηγίας 2012/29/ΕΚ σε σχέση με την επανορθωτική δικαιοσύνη, και τέλος θα γίνει ειδική αναφορά στην αποζημίωση του θύματος ως ειδικότερη μορφή της αποκαταστατικής δικαιοσύνης. Κλείνοντας την παρούσα εργασια, θα προβούμε σε μια γρήγορη ανακεφαλαίωση των θεματικών ενοτήτων που έχουν αναλύσει στα πλαίσια της παρούσας εργασίας, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι, παρά τη σημαντική πρόοδο που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στο πεδίο προάσπιση των δικαιωμάτων των θυμάτων, καθίσταται όμως αδήριτη ανάγκη για περαιτέρω αναδιάρθρωση του συστήματος, ενισχύοντας τη συνεργασία και το συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων καθώς επίσης και την μεταρρύθμιση της ποινικής δικαιοσύνης για την ενδυνάμωση και οχύρωση των δικαιωμάτων των θυμάτων εγκλήματος.

This dissertation will deal with the rights and protection of victims of crime. The purpose of this analysis is to present the rights of victims in the best possible and coherent way in the general context of the criminal justice system, The first section provides a brief overview of the victim's conceptual view, identifying and listing the most basic legal definitions. At the same time, we will have the opportunity to quickly study the historical evolution of the role and position of the victim in the penal system from antiquity to the present day. In the second section we will make an extensive analysis and commentary on the rights of victims of crime, as set out in European Directive 2012/29 / EC. It is generally accepted that this directive lays down minimum standards on the rights, support and protection of victims of crime, thus giving victims a voice and stature during criminal proceedings. In this way we will attempt a substantial review and commentary on these rights. The inclusion of the victim in the field of criminal justice is the third and perhaps most important axis of analysis of our current research effort. In particular, in this chapter we will have the opportunity to make a coherent presentation of the role of the victim at all stages of the criminal proceedings, starting with the stage of reporting to the police, and then the stage of criminal proceedings. In the fourth section of this postgraduate thesis, we will deal with the possibility of remedial and / or restorative justice of the victim as an alternative solution to the criminal justice system. Through this section we will try to present as briefly as possible the meaning and content of remedial justice, then we will examine the relationship between Directive 2012/29 / EC in relation to remedial justice, and finally a special reference will be made. in compensating the victim as a more specific form of restorative justice. Concluding this dissertation, we will take a quick look at the themes that have been analyzed in this paper, concluding that, despite the significant progress made in recent years in the field of advocacy for victims, there is still an further restructuring of the system, strengthening the cooperation and coordination of all stakeholders as well as the reform of criminal justice in order to strengthen and strengthen the rights of victims of crime.