Μελέτη της ατμοσφαιρικής επιβάρυνσης από την κατασκευή προτεινόμενου δρόμου διαμέσου του Εθνικού Δασικού Πάρκου Αθαλάσσας στον Δήμο Αγλαντζιάς και προεκτάσεις για το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας Λευκωσίας

Abstract

Το αντικείμενο της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι η μελέτη της επιβάρυνσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από την εκπομπή και διασπορά αέριων ρύπων από τη δημιουργία και ένταξη νέου δρόμου στο οδικό δίκτυο του Δήμου Αγλαντζιάς. Στην Κυπριακή κοινωνία επικρατεί η εξάρτηση στα μηχανοκίνητα οχήματα ιδιωτικής χρήσης. Άλλα μέσα μεταφοράς, όπως τα μέσα μαζικής μεταφοράς και το ποδήλατο δεν αποτελούν βιώσιμο μέσο μετακίνησης. Στο στάδιο συζητήσεων του Δήμου Αγλαντζιάς για αδειοδότηση ενός προτεινόμενου δρόμου ο οποίος θα διέρχεται εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου Αθαλάσσας, πραγματοποιήθηκε μελέτη παραμέτρων – ανάλυση ευαισθησίας και των εκδοχών πραγματικής περίπτωσης λειτουργίας τόσο του υφιστάμενου οδικού δικτύου σε περιοχή της Λευκωσίας όσο και του προτεινόμενου δρόμου. Συγκεκριμένα, μελετήθηκε η εκπομπή και διασπορά των αέριων ρύπων μονοξείδιο του άνθρακα (CO), διοξείδιο του αζώτου (NO2), αιωρούμενα σωματίδια 10 (PM10) και πτητικές οργανικές ενώσεις (ΠΟΕ/ VOC). Αναπτύχθηκαν μοντέλα εκπομπής και διασποράς των αέριων ρύπων μελετώντας την επίδραση συγκεκριμένων παραμέτρων. Οι παράμετροι αυτοί είναι η ταχύτητα των οχημάτων, ο κυκλοφοριακός φόρτος και η κατεύθυνση του ανέμου. Η παράμετρος που επηρεάζει περισσότερο την εκπομπή των αέριων ρύπων από τα οχήματα είναι ο κυκλοφοριακός φόρτος στον προτεινόμενο δρόμο. Η μείωση του αριθμού του κυκλοφοριακού φόρτου κατά 50% έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ελάχιστης εκπομπής των ρύπων κατά μήκος του προτεινόμενου δρόμου κατά 50.1%. Η μείωση του αριθμού του κυκλοφοριακού φόρτου κατά 75% έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ελάχιστης εκπομπής των ρύπων κατά μήκος του προτεινόμενου δρόμου μέχρι και 200%. Επίσης, τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι μία μεγάλη μείωση της ταχύτητας των οχημάτων στο επίπεδο του προτεινόμενου δρόμου (από 65 km/hr σε 30 km/hr) μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της μέγιστης συγκέντρωσης των αέριων ρύπων CO, PM10 και VOC κατά 33.2, 16.50, 33.3 και 32.7%, αντίστοιχα. Η μέγιστη συγκέντρωση του NO2 δεν επηρεάζεται από τη διαφοροποίηση της ταχύτητας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η διασπορά των αέριων ρύπων επηρεάζεται άμεσα από την κατεύθυνση του ανέμου. Η διασπορά των αέριων ρύπων από τη χρήση του προτεινόμενου δρόμου μπορεί να φθάσει μέχρι και το πάρκο Ακαδημίας στην περίπτωση που ο άνεμος πνέει κατά μήκος του προτεινόμενου δρόμου. Ενώ στην περίπτωση που ο άνεμος είναι νοτιοδυτικός, μπορεί να φθάσει μέχρι και την Πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου Κύπρου. Τα αποτελέσματα από τη μελέτη των πραγματικών περιπτώσεων έδειξαν πως η μέγιστη ημερήσια μέση τιμή του 8-ώρου της συγκέντρωσης του CO εξαιτίας της υφιστάμενης κατάστασης του οδικού δικτύου είναι το 0.0977% της οριακής τιμής. Η μέγιστη ημερήσια μέση τιμή του 8-ώρου της συγκέντρωσης του CO εξαιτίας της υφιστάμενης κατάστασης του οδικού δικτύου και της συνεισφοράς του προτεινόμενου δρόμου είναι το 0.0978% της οριακής τιμής. Η μέση ημερήσια συγκέντρωση των PM10 στο σταθμό παρακολούθησης ΑΥΡΑ από την υφιστάμενη κατάσταση του οδικού δικτύου της περιοχής είναι το 0.187% της αντίστοιχης μέσης ημερήσιας οριακής τιμής της συγκέντρωσης. Με τη συνεισφορά του προτεινόμενου δρόμου, η μέση ημερήσια συγκέντρωση των PM10 στο σταθμό ΑΥΡΑ είναι το 0.1872% της μέσης ημερήσιας οριακής τιμής. Η ωριαία συγκέντρωση του NO2 στο σταθμό ΑΥΡΑ λόγω της υφιστάμενης κατάστασης του οδικού δικτύου είναι το 0.73% και με τη συνεισφορά του προτεινόμενου δρόμου 0.735% της μέσης ωριαίας οριακής τιμής της συγκέντρωσης. Η ωριαία τιμή της συγκέντρωσης των VOC είναι το 21.2% της μέσης ετήσιας συγκέντρωσης του βενζολίου. Η προώθηση καινούργιων δρόμων στο οδικό δίκτυο της Λευκωσίας μέσα από το ΣΒΑΚ θα πρέπει να πληρούν βιώσιμα κριτήρια και να έχουν προδιαγραφές για την αειφόρο ανάπτυξη της πόλης, συνυπολογίζοντας τον περιβαλλοντικό και κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο. Η εφαρμογή συγκεκριμένων χαρακτηριστικών θα είχε ως αποτέλεσμα την ικανοποίηση της κοινωνίας για ανάγκη κατασκευής του δρόμου και ταυτόχρονα την ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης της ποιότητας της ατμόσφαιρας. Τα χαρακτηριστικά αυτά θα μπορούσαν να είναι ο σχεδιασμός μεγάλου και ασφαλούς πεζόδρομου και ποδηλατόδρομου κατά μήκος του δρόμου, η προσθήκη λεωφορειολωρίδας στο σχεδιασμό και η εξέταση περίπτωσης απαγόρευσης διέλευσης συμβατικών ιδιωτικών οχημάτων στον προτεινόμενο δρόμο και να επιτρέπεται η διέλευση σε υβριδικά και ηλεκτρικά οχήματα.