Παρωδια ως μορφή ελευθερίας έκφρασης στο Ευρωπαϊκό δίκαιο Πνευματικής ιδιοκτησίας

Abstract

Η παρωδία ως μέθοδος κριτικής, αναπόφευκτα προβαίνει σε χρήση ενός άλλου δημιουργικού έργου παραμορφώνοντας το υλικού αυτού, προκειμένου να αποδώσει μια κωμική διάσταση και συνάμα αντίθεση στο έργο το οποίο μεταδίδεται η κριτική. Σταθερή διαφωνία, αποτελεί το γεγονός του κατά πόσο η αντιγραφή αυτή υπερβαίνει την επιτρεπόμενη ‘’ορθή χρήση’’ του αρχικού έργου, με την επίλυση αυτής να επαφίεται συχνά στα δικαστήρια, έχοντας ως αποτέλεσμα μια σειρά από ασυνεπείς αποφάσεις οι οποίες θέτουν σε περαιτέρω αμφιβολία τον παρωδιστή ως προς τις νομικές συνέπειες της δημοσίευσης των δημιουργιών του. Αυτό, οδηγεί σε μια ποικιλία προσεγγίσεων προς την παρωδία από δικαιοδοσίες σε όλο τον κόσμο, δημιουργώντας με την σειρά της μια αίσθηση γενικότερης αβεβαιότητας περί του θέματος. Διαχρονικά σταθερός προβληματισμός επίσης, το γεγονός ότι ενώ τα πνευματικά δικαιώματα αποσκοπούν στην ενθάρρυνση της ελευθερίας της έκφρασης επιτρέποντας στους συγγραφείς να αποκομίσουν την μέγιστη οικονομική απόδοση από τα έργα τους, ταυτόχρονα παραβιάζουν αναπόφευκτα το θεμελιώδες δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης, τιμωρώντας έργα που χρησιμοποιούν υλικό που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα με μη εξουσιοδοτημένο τρόπο. Έτσι τα νομοθετικά σώματα και δικαστήρια αντιμετωπίζουν την πρόκληση να καθορίσουν τον βαθμό στον οποίο πρέπει να επιτρέπεται ο έλεγχος της κάθε μορφής παρωδίας. Παρά τις όποιες προσπάθειες τόσο σε νομολογικό όσο και σε νομοθετικό επίπεδο προς ενίσχυση ύπαρξης της παρωδίας στο κόσμο της πνευματικής ιδιοκτησίας, καθίσταται εμφανής και επείγουσα η ανάγκη για μια νέα προσέγγιση η οποία να μπορεί να επιλύσει την σύγκρουση αυτή και να τοποθετήσει την παρωδία στη σωστή σχέση της με τον νόμο.