Το Σχέδιο Ανάν και η περίοδος μετά τα δημοψηφίσματα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα : Η ασταθής σχέση Τουρκίας - Τουρκοκυπριακής κοινότητας (2002-2011)

Abstract

Το Σχέδιο Ανάν το οποίο περιλάμβανε τις παραμέτρους επίλυσης του Κυπριακού Προβλήματος, προτάθηκε από τον Γενικό Γραμματέα του Ο.Η.Ε., Κόφι A. Ανάν και τέθηκε συγχρόνως και στις δύο κοινότητες, στις 24 Απριλίου 2004, σε δύο ξεχωριστά δημοψηφίσματα. Η παρούσα μελέτη σκοπεύει να αναδείξει τη σημασία του Σχεδίου Ανάν για τους Τουρκοκύπριους και πώς αυτό ανέτρεψε τις πολιτικές ισορροπίες της κοινότητας. Παράλληλα, επιχειρεί να παρουσιάσει πώς οι σχέσεις Τουρκίας – Tουρκοκυπριακής κοινότητας διαμορφώθηκαν, λόγω της εξωτερικής πολιτικής που εφάρμοσε το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (Adalet ve Kalkınma Partisi, ΑKP) για το Κυπριακό πριν και, κυρίως, μετά τα δημοψηφίσματα. Με βάση τα συμπεράσματα της μελέτης φαίνεται, ότι η ευρύτερη τουρκοκυπριακή κοινωνική συμμαχία η οποία ηγεμόνευσε ιδεολογικά και πήρε πολιτική μορφή στις «βουλευτικές» εκλογές το 2003, σε συνδυασμό με την εξωτερική πολιτική του AKP για το Κυπριακό πριν από τα δημοψηφίσματα, συνέβαλαν καθοριστικά στην περιθωριοποίηση του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Ραούφ Ντενκτάς και της συμμαχίας του που στέκονταν ενάντια στο σχέδιο. Ωστόσο, μετά τα δημοψηφίσματα όλα φαίνεται να άλλαξαν. Οι σχέσεις Τουρκίας και Tουρκοκυπριακής κοινότητας εισήλθαν σε μια εντελώς νέα φάση. Για το AKP, το τουρκοκυπριακό «Ναι» σε συνδυασμό με την ελληνοκυπριακή απόρριψη του σχεδίου, αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη «διπλωματική νίκη της Τουρκίας τα τελευταία 50 χρόνια». Το Κυπριακό δεν αποτελούσε πλέον πρωταρχική σημασία για το AKP. Η «νέα Τουρκία» του Ερντογάν, είχε στόχο να επιβάλει μια νεοφιλελέυθερη δομική αλλαγή στην «ΤΔΒΚ». Από αυτό το σημείο και μετά, οι σχέσεις Τουρκίας και Τουρκοκυπριακής κοινότητας, χειροτέρευαν μέρα με τη μέρα.

The Annan Plan which included the parameters for the resolution of the Cyprus Problem, was proposed by the Secretary-General of the U.N., Kofi A. Annan. Separate simultaneous referendums were held on 24 April 2004 in the two communities. This study aims at demonstrating the importance of the Annan Plan for the Turkish Cypriots and how it has shifted the community’s political balance. At the same time, it aims to show how the relations between Turkey and the Turkish Cypriot community changed, as a result of the foreign policy implemented for the Cyprus Problem by the Justice and Development Party (Adalet ve Kalkınma Partisi, ΑKP), both before but mainly after the referendums. Based on the findings of the study, it appears that the wider Turkish Cypriot social alliance that took political form during the "parliamentary" elections of 2003, in combination with AKP’s foreign policy on the Cyprus Problem before the referendums, dramatically contributed to the marginalization of the Turkish Cypriot leader, Rauf Denktash, and his alliance (who were against the plan). However, after the referendums everything changed. The relationship between Turkey and the Turkish Cypriot community entered a new phase. For AKP, the Turkish Cypriot ‘Yes’, in combination with the Greek Cypriot voting down of the plan, constituted the greatest “diplomatic victory of Turkey in the last 50 years”. The Cyprus Problem was no longer of primary importance for AKP. Erdogan’s ‘New Turkey’ sought to impose a neoliberal structural change in the Turkish Cypriot community. From this point onwards, the relationship between Turkey and the Turkish Cypriot community, increasingly worsened.