Η σχέση της θυματοποίησης με την ψυχική υγεία των μαθητών στην σχολική κοινότητα

Abstract

Η έρευνα η οποία διεξάχθηκε στην παρούσα εργασία στοχεύει στην περαιτέρω ερευνητική ανασκόπηση γύρω από την θυματοποίηση και τα χαρακτηριστικά κατάθλιψης ή άγχους τα οποία εκδηλώνουν οι μαθητές. Συγκεκριμένα, η μελέτη κινήθηκε γύρω από τις ακόλουθες υποθέσεις. Η αρχική υπόθεση είναι ότι η θυματοποίηση συσχετίζεται με την κατάθλιψη, το άγχος ή τον εκφοβισμό των παιδιών δεύτερον, τα θύματα συγκριτικά με τους θύτες θα εμφανίσουν μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης ή άγχους. Τρίτον, τα κορίτσια θα παρουσιάσουν υψηλότερες τιμές στην κατάθλιψη και το άγχος από ότι τα αγόρια. Τέλος ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της ηλικίας σε σχέση με την κατάθλιψη ή το άγχος των μαθητών. Το δείγμα της μελέτης σχετιζόταν από παιδιά τα οποία φοιτούσαν στην δημοτική και μέση εκπαίδευση. Στην παρούσα έρευνα έλαβαν μέρος 527 άτομα τα οποία ήταν μόνιμοι κάτοικοι στην Κύπρο (166 αγόρια και 354 κορίτσια). Το ηλικιακό εύρος των μαθητών κυμαινόταν από τα 10-18 έτη. Όπως όλοι οι μέθοδοι συλλογής πληροφοριών έτσι και το ερωτηματολόγιο παρέχει συγκεκριμένου τύπου ερωτήσεις σύμφωνα με το θέμα αναζήτησης. Ειδικότερα στην παρούσα έρευνα ο σχολικός εκφοβισμός και η θυματοποίηση, σε σχέση με τα αισθήματα άγχους και κατάθλιψης είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που μελετώνται μέσω του ερωτηματολογίου. Ο σχεδιασμός του ερωτηματολογίου έγινε μέσω της REDCap (Research Electronic Data Capture). Τα ερωτηματολόγια τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ήταν το Student Survey of Bullying Behavior – Revised είναι ένα ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς το οποίο μετράει τον σχολικό εκφοβισμό και την θυματοποίηση των παιδιών (SSBB-R; Varjas, Meyers & Hunt, 2006). Τέλος χορηγήθηκε το ερωτηματολόγιο του Achenbach, Youth Self Report (YSR), το οποίο έχει σταθμιστεί στα ελληνικά (Roussos & Francis & Zoubou & Kiprianos & Prokopiou & Richardson, 2001). Μέσα από τις ερωτήσεις αξιολογεί τις ικανότητες αλλά και τα προβλήματα συμπεριφοράς των εφήβων. Για την ανάλυση των αποτελεσμάτων εφαρμόστηκε το στατιστικό τεστ Correlation για να μελετηθεί εάν υπάρχει συσχέτιση της θυματοποίησης με τον εκφοβισμό, την κατάθλιψη ή το άγχος των μαθητών αλλά και αν υπάρχει συσχέτιση των ομάδων με την ηλικία των συμμετεχόντων. Στην συνέχεια, εφαρμόστηκε το Independent sample t-test για να διαφανεί το ερώτημα σχετικά με τα ποσοστά των ανδρών και των γυναικών προς τα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους. Τέλος, μέσω του One-way ANOVA διερευνήθηκε σε ποια ομάδα εμφανίζονται περισσότερα ποσοστά άγχους ή κατάθλιψης. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ της θυματοποίηση με τη κατάθλιψη και το άγχος αλλά και με τον σχολικό εκφοβισμό. Παράλληλα, στην υπόθεση ότι τα θύματα έχουν περισσότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους από τους θύτες φάνηκε από τα αποτελέσματα ότι τα θύματα, οι θύτες-θύματα αλλά και οι θύτες εμφανίζουν περισσότερα ποσοστά κατάθλιψης. Αντίθετα, στο άγχος μόνο τα θύματα και οι θύτες-θύματα έχουν μεγάλο ποσοστό άγχους. Στην υπόθεση ότι τα κορίτσια εκδηλώνουν περισσότερο άγχος και κατάθλιψη από τα αγόρια τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν την αρχική υπόθεση ως προς την κατάθλιψη. Αντίθετα, τα αποτελέσματα εμφάνισαν ότι δεν υπάρχει στατιστικώς σημαντική διαφορά ως προς το άγχος και το φύλο. Τέλος, όσων αφορά την συσχέτιση της ηλικίας με την κατάθλιψη και το άγχος παρουσιάστηκε ότι ήταν στατιστικά σημαντική αλλά αδύναμη συσχέτιση.