Aποτελεσματική εφαρμογή της Οδηγίας 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές στην κυπριακή έννομη τάξη

Abstract

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ( « ΕΕ») επιδιώκει να διασφαλίζει στους καταναλωτές υψηλό επίπεδο προστασίας, κάτι το οποίο καθίσταται ξεκάθαρο από το λεκτικό του άρθρου 38 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Αυτή η προστασία μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν δίδεται στους καταναλωτές ή τα πρόσωπα που έχουν έννομο συμφέρον προώθησης των συμφερόντων των καταναλωτών το δικαίωμα της πραγματικής δικαστικής προσφυγής . Οι ως άνω επιταγές διαπνέουν την εφαρμογή της Οδηγίας 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 1993, σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές ( « Οδηγία 93/13/ΕΟΚ») . Με την παρούσα εργασία θα επιχειρηθεί να εξεταστεί κατά πόσο η Οδηγία 93/13/ΕΟΚ, εφαρμόζεται στην κυπριακή έννομη τάξη με αποτελεσματικό τρόπο. Θα γίνει επίσης προσπάθεια να εξετασθούν οι λόγοι της τυχόν μη αποτελεσματικής εφαρμογής της ως άνω Οδηγίας. Η εργασία χωρίζεται σε τρία κεφάλαια. Στο πρώτο θα γίνει ανάλυση της Οδηγίας 93/13/ΕΟΚ και ειδικότερα του επιδιωκόμενου σκοπού της Οδηγίας, του πεδίου εφαρμογής της Οδηγίας και της ερμηνείας των ουσιαστικών διατάξεών της. Η πιο πάνω ανάλυση θα γίνει κυρίως με αναφορά στην νομολογία του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης ( «ΔΕΕ»). Στο δεύτερο κεφάλαιο θα γίνει ευσύνοπτη αναφορά στις γενικές αρχές της ΕΕ όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή των Οδηγιών από τα κράτη μέλη. Στο τελευταίο κεφάλαιο θα εξετασθεί το πως η Οδηγία έχει μεταφερθεί και εφαρμόζεται στην κυπριακή έννομη τάξη, τόσο σε νομοθετικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο αποφάσεων των Δικαστηρίων. Υπό το φως των όσων έγιναν προσπάθεια να αναλυθούν στην παρούσα εργασία, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η εθνική νομοθεσία των καταχρηστικών ρητρών, ήτοι ο Ν. 112 (Ι)/ 2021 ο οποίος βρίσκεται σε ισχύ κατά το στάδιο σύνταξης της παρούσας εργασίας, μεταφέρει τόσο το γράμμα όσο και το πνεύμα της Οδηγίας. Τα ένδικα βοηθήματα τα οποία προβλέπονται στον ως άνω Νόμο θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ικανοποιητικά. Θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι σε σχέση με τον Ν. 93 (Ι)/1996, ο οποίος δίεπε τις καταχρηστικές ρήτρες, ο Ν. 112 (Ι)/ 2021 θα μπορούσε να συντελέσει στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή της Οδηγίας στην κυπριακή έννομη τάξη. Αυτό, βεβαίως, θα εξαρτηθεί από το πώς πρακτικά θα εφαρμοστεί ο Νόμος και πώς θα ερμηνευτεί από τα κυπριακά Δικαστήρια. Από την άλλη, από τη μελέτη που πραγματοποιήθηκε για σκοπούς της παρούσας εργασίας, προκύπτει ότι υφίστανται δικονομικής φύσεως ρυθμίσεις ή/και αρχές που εμποδίζουν ιδιαίτερα την αυτεπάγγελτη εξέταση της καταχρηστικότητας ρητρών από το κυπριακό δικαστήριο. . Η επιταγή της σύμφωνης προς το ενωσιακό δίκαιο ερμηνείας του εθνικού δικαίου επιβάλλει στο κυπριακό Δικαστήριο να χρησιμοποιεί κάθε δυνατότητα εντός των ορίων της αρμοδιότητάς του, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο του εσωτερικού δικαίου και εφαρμόζοντας μεθόδους ερμηνείας που αναγνωρίζονται από το κυπριακό δίκαιο, προκειμένου να εξασφαλίσει την πλήρη αποτελεσματικότητα της επίμαχης Οδηγίας και να καταλήγει σε λύση σύμφωνη με το σκοπό που επιδιώκει η Οδηγία, ήτοι την παροχή υψηλής προστασίας στους καταναλωτές από τη χρήση καταχρηστικών ρητρών.