Η διαφορετική επίδραση γονικών πρακτικών σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας με έκδηλα χαρακτηριστικά σκληρότητας

Abstract

Η παρούσα έρευνα έχει ως σκοπό να εξετάσει την επίδραση που έχουν συγκεκριμένες γονικές πρακτικές σε παιδιά με έκδηλα χαρακτηριστικά σκληρότητας αναλόγως του ηλικιακού σταδίου στο οποίο βρίσκονται, σε ένα δείγμα παιδιών ( Ν=851) ηλικιών 5-10 ετών που φοιτούν σε σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας και των γονέων τους . Με δεδομένη την αυξημένη πλαστικότητα του εγκεφάλου στο συγκεκριμένο ηλικιακό φάσμα αναμένεται αυξημένη αποτελεσματικότητα σε παρεμβατικά και προληπτικά προγράμματα ενώ παράλληλα κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η σωστή δόμηση των προγραμμάτων αυτών μέσα απο τα οποία θα επωφεληούν παιδιά που πολύ συχνά εντοπίζονται σε αρνητικά οικογενειακά περιβάλλοντα. Μέσα απο την παρούσα έρευνα, επιχειρώντας την συμπλήρωση υπάρχοντων ερευνητικών κενών και διαφωνιών, αναμένεται να διερευνηθούν με βάση την ηλικιακή ευαισθησία του δείγματος , οι πιο κατάλληλες και πιο επιζήμιες γονικές πρακτικές, ο ρόλος των χαρακτηριστικών σκληρότητας ως διαμεσολαβητικός παράγοντας στη σχέση μεταξύ αρνητικών γονικών πρακτικών και προβλημάτων συμπεριφοράς των παιδιών και τέλος η επίδραση που ασκεί ο παράγοντας ηλικίας κατά την οποία εκδηλώνονται τα χαρακτηριστικά σκληρότητας, στις γονικές πρακτικές που επιστρατεύονται. Η αξιοποίηση των ευρημάτων της έρευνας στοχεύει στην ενημέρωση των υπάρχοντων παρεμβάσεων πρόληψης και αντιμετώπισης συμπεριφορικών προβλημάτων που συχνά επακολουθούν την εκδήλωση χαρακτηριστικών σκληρότητας στην παιδική ηλικία. Τα δεδομένα εξασφαλίστηκαν μέσω διαδικτυακής συμπλήρωσης ερωτηματολογίων , κατόπιν εξασφάλισης όλων των αναγκαίων συγκαταθέσεων. Μεθολογικά, αξιοποιήθηκε ποσοτικός ερευνητικός σχεδιασμός ο οποίος αξιοποιεί δεδομένα που έχουν εξασφαλιστεί μέσω ερωτηματολογίων και πραγματοποιεί συσχετίσεις και γραμμικές παλινδρομήσεις με την αξιοποίηση του προγράμματος στατιστικών αναλύσεων SPSS. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν την συσχέτιση θετικών γονικών πρακτικών( θετική γονική εμπλοκή, θετική συγχρονικότητα , γονική ζεστασιά )με απουσία συμπεριφορικών προβλημάτων, τη συσχέτιση συγκεκριμένων αρνητικών γονικών πρακτικών(ως παράγοντες ρίσκου μπορούν να λειτουργήσουν oι γονικές πρακτικές της γονικής παραίτησης, της σύγκρουσης σωματικής και τη σωματικής τιμωρίας) με προβλήματα συμπεριφοράς ( διαταραχή συμπεριφοράς, προκλητική εναντιωματική διαταραχή). Βάσει των ερευνητικών ευρημάτων , επιβεβαιώνεται η σημαντικότητα αξιοποίησης συγκεκριμένων θετικών γονικών πρακτικών ως παράγοντες προστασίας και αποφυγής άλλων ως πιθανών παραγόντων ρίσκου καθώς επίσης και ο διαμεσολαβητικός ρόλος των χαρακτηριστικών σκληρότητας στη σχέση αρνητικών γονικών πρακτικών και εκδήλωσης προβλημάτων συμπεριφοράς. Αρνητικές γονικές πρακτικές οι οποίες συχνά αξιοποιούνται σε παιδιά της συγκεκριμένης ιδιοσυγκρασίας φανηκε να επηρεάζουν την εμφάνισης συμπεριφορικών προβλημάτων μέσα απο τη σχέση αυτή ενώ παράλληλα η παρουσία χαρακτηριστικών σκληρότητας φάνηκε να επιδρά στην επιλογή αξιοποίησης συγκεκριμένων γονικών πρακτικών.