Les formes et sens du Lyrisme dans l'oeuvre poétique de Vénus Khoury-Ghata

Abstract

Με τις λογοτεχνικές της δημιουργίες, η Vénus Khoury-Ghata, γαλλόφωνη Λιβανέζα συγγραφέας που ζει στο Παρίσι, προσφέρει κείμενα που αφηγούνται το οδυνηρό παρελθόν της. Με ανανεωμένο λυρισμό καταφέρνει να δημιουργήσει μια διέξοδο για να συνδέσει το παρελθόν της με το παρόν της, την Ανατολή της παιδικής της ηλικίας με τη Δύση, χώρα του σημερινού της παρόντος, τον πραγματικό κόσμο με το φαντασιακό. Η πέννα της Vénus Khoury-Ghata, που γεφυρώνει δύο πολιτισμούς, χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερο ύφος. Πηγαίνει από τη μια γλώσσα στην άλλη, από την αραβική στη γαλλική, μεταμορφώνοντας τον πόνο μέσα από συμβολικές, μερικές φορές φαντασιακές εικόνες. Επέλεξε τη γαλλική γλώσσα, όπλο μάχης για να βάλει τον θάνατο σε απόσταση, να τον αποδεχτεί και να τον ξεπεράσει. Χρησιμοποιεί τη γλώσσα του άλλου και τις γλωσσικές και ποιητικές της πηγές ως καταφύγιο, για να μιλήσει για τις βλάβες της ψυχής της. Η Vénus Khoury-Ghata διακρίνεται για τον ιδιαίτερο λυρισμό της. Τα ποιήματά του εντάσσονται στο ρεύμα των σύγχρονων ποιητών του 20ού αιώνα αλλά ξεχωρίζουν και για τη μοναδική γραφή τους. Αν και μεταφέρουν οδυνηρό παρελθόν, ξεπερνούν το ατομικό συναίσθημα και ανοίγουν το δρόμο για μιαν απρόσωπη ελεγειακή γραφή. Έτσι μετατρέπεται το πάθος σε μια στοχαστική γραφή, Με αυτόν τον τρόπο, ανοίγεται ένας χώρος για την ανασυγκρότηση όχι μόνο της προσωπικής της ταυτότητας αλλά και της εθνικής, εκείνης ενός λιβανικού λαού που γνώρισε μακρύ εμφύλιο πόλεμο. Πέραν της τυχαίας φιγούρας της ποιήτριας, η γραφή της συμμετέχει στην προοδευτική ειρήνευση ενός συλλογικού δράματος. Και δια του υφολογικού έργου και τις μυθικές μεταφορές, το ποίημα διανοίγει την εθνική συνείδηση στην παγκόσμια συνείδηση. Όπως ο Ορφέας που προσπαθεί να βρει την Ευρυδίκη στον Κάτω Κόσμο, η ποιήτρια καταδύεται στο παρελθόν της, για να βρει τα νεκρά πρόσωπα που σημάδεψαν τη ζωή της, και να τα ζωντανέψει μέσω της γραφής. Ο μύθος του Ορφέα που αναδύεται από τα ποιήματά της εκφράζει ακριβώς αυτή την αναγέννηση, σαν φόρος τιμής επαναφέροντάς τους στη ζωή μέσω των λέξεων, αλλά επίσης σαν κατάβαση στον θάνατο για να τον καταλάβεις καλύτερα και να τον αποδεχτείς. Η επίκληση της ποιήτριας αναδεικνύει την αδελφότητα των ανθρώπινων πεπρωμένων. Με τα λόγια της, η Vénus Khoury-Ghata γίνεται φερέφωνο της ανθρωπότητας.

Through her literary creations, Vénus Khoury-Ghata, a French-speaking Lebanese writer living in Paris, offers writings recounting her painful past. Through lyricism, she was able to create an outlet in order to link her past with her present, the Middle East of her childhood with her present land, the Western world, the imaginary world with the real world. With the help of her writing skills that bridge two cultures, Vénus Khoury-Ghata invents her own style. She jumps from one language to another, from Arabic to French, as a way for her to convert the suffering by using symbolic images that are sometimes imaginary ones. As she settled in France, she chose the French language as a weapon for her to distance death, to acknowledge it and better transcend it. She uses the language of the other– French – and makes use of its linguistic and poetic resources as a haven to talk about the injuries of her soul. Vénus Khoury-Ghata sets herself apart by her singular lyricism. Her poems adhere to the XXth century modern poet’s movement but stand out due to their unique writing technique. Despite translating her painful past, her writings eradicate personal sentiment and pave the way to an impersonal elegiac style. Henceforth, any pathos is transformed into a reflective literary piece, creating a space for identity reconstruction, not only personal but also national, the reconstruction of a Lebanese nation which knew the civil war. Through the random face of the poet, her works contribute to the gradual pacification of a collective drama. Through her style of writing and the mythical metaphors she uses, her work expands from national to global awareness. Much like Orpheus who tried to find Eurydice in the Underworld, the poet dives into her past to reconnect with her deceased beloved ones, those who impacted her existence, to give them life through her writing. Orpheus ‘s myth which emerges in her writing, is precisely this rebirth given to the dead, a tribute to bringing them back to life through words; however, it is also a dive into death to better understand and accept it. The poet’s introspection highlights the fraternity of human destiny. Through her words, Vénus Khoury-Ghata becomes a spokesperson for humanity.