Η Τουρκία ως Τρίτος Πόλος στη Νέα Διεθνή Τάξη: Ο Ισλαμικός Ευρασιανισμός, το Νέο Οικονομικό Μοντέλο και η Στρατηγική της Ανατροπής

Abstract

Οι τοπικές, περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις διατηρούν πάντοτε ζωντανή την ανάγκη ανάλυσης και κατανόησης της Τουρκίας. Ιδιαίτερα σε ένα γεωπολιτικό περιβάλλον όπως αυτό της Ανατολικής Μεσογείου όπου τα ανοικτά ζητήματα και οι εντάσεις με την Τουρκία έχουν και υπαρξιακό χαρακτήρα. Ακόμα μεγαλύτερη φαίνεται να καθίσταται αυτή η ανάγκη σε μια συγκυρία όπου το διεθνές σύστημα επιδέχεται ραγδαίες και ριζοσπαστικές αλλαγές παράγοντας, ταυτοχρόνως, εντονότερα και βιαιότερα γεγονότα. Η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε έναν σημαντικό αλλά εξαιρετικά αμφιλεγόμενο δρώντα μέσα σε αυτό το περιφερειακό και διεθνές πλαίσιο. Για κάποιους συνεχίζει να παραμένει μια χώρα που δύσκολα μπορεί να αποκωδικοποιηθεί. Εντούτοις, σε αυτό το βιβλίο οι συγγραφείς προσπαθούν να δείξουν όχι ότι η Τουρκία δεν μπορεί να αποκωδικοποιηθεί, αλλά ότι αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση χώρας και, ως εκ τούτου, η ανάλυσή της δεν επιδέχεται απλουστευτικές προσεγγίσεις. Η βασική υπόθεση εργασίας του βιβλίου είναι πως η Τουρκία του ΑΚΡ διεκδικεί έναν νέο διεθνή ρόλο ο οποίος θα είναι ισχυρότερος, πιο επιδραστικός, πιο αυτόνομος και ανταγωνιστικός της δυτικο-κεντρικής Διεθνούς Φιλελεύθερης Τάξης. Σταδιακά, η Τουρκία δεν ταυτίζεται πλήρως με κανένα από τους δύο πόλους της αντιπαράθεσης –δηλαδή τη Δύση και την Ασία/ Ευρασία. Αυτή η δυναμική σε συνδυασμό με την επιδίωξη των δικών της στόχων, την καθιστά έναν επίδοξο «Τρίτο Πόλο» (ΤΠ) στην υπό διαμόρφωση διεθνή τάξη. Η έννοια του ΤΠ που χρησιμοποιούν οι συγγραφείς, αφενός αντικατοπτρίζει τον οραματισμό των σημερινών τουρκικών ελίτ για την ταυτότητα και τη διεθνή θέση της χώρας τους. Αφετέρου αποτυπώνει τις στρατηγικές επιδιώξεις της Άγκυρας σε διεθνές επίπεδο. Η ανάλυση γίνεται με τη βοήθεια ενός Νεοκλασικού Ρεαλιστικού θεωρητικού πλαισίου που λαμβάνει υπόψη το διεθνές σύστημα, την ιδεολογία και την πολιτική οικονομία, αλλά και μέσα από τις περιπτωσιολογίες του Ουκρανικού, του Συριακού και των Ελληνοτουρκικών Σχέσεων.