Renew, reuse, reside in the Οld Theletra: an approach to volun-tourism
![Thumbnail](/bitstream/handle/7/66260/Maria_Mavrogiorgi_2024_secured.pdf.jpg?sequence=4&isAllowed=y)
View/ Open
Date
2024-06-04Author
Μαυρογιώργη, ΜαρίαPublisher
Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πολυτεχνική Σχολή / University of Cyprus, Faculty of EngineeringPlace of publication
ΚύπροςGoogle Scholar check
Keyword(s):
Metadata
Show full item recordAbstract
Τα εγκαταλελειμμένα χωριά και τα ερείπια έχουν μια ιδιαίτερη ομορφιά και την ιδιότητα να δημιουργούν την αίσθηση ενός ιστορικού/μνημειακού χώρου ακόμα και όταν δεν έχουν ιδιαίτερη ιστορία.
Η Κύπρος είναι ένα νησί στο οποίο για διάφορους λόγους, όπως ιστορικά γεγονότα αλλα και φυσικά φαινόμενα-καταστροφές, εντοπίζεται ένας μεγάλος αριθμός εγκαταλελειμμένων παραδοσιακών οικισμών. Το γεγονός ότι υπάρχει αυτό το μεγάλο αδρανές κτηριακό απόθεμα έρχεται σε αντίθεση με το φαινόμενο της στεγαστικής κρίσης που πλήττει ολόκληρη την Ευρώπη αλλα και την Κύπρο. Επίσης η κατάσταση της στεγαστικής κρίσης επιδεινώνεται και από το στοιχείο του «predatory tourism», δηλαδή του τουρισμού «αρπακτικό» που έχει ξεκινήσει να παρατηρείται και στην Κύπρο. Αυτού του είδους επιθετικές πρακτικές τουρισμού καθιστούν τη βραχυπρόθεσμη ενοικίαση κατοικιών πιο επιθυμητή σε συγκεκριμένες περιοχές, οδηγώντας έτσι στο να είναι λιγότερο οικονομικά προσιτή και δυσκολότερη η εύρεση κατοικίας για αγορά ή μακροπρόθεσμή ενοικίαση από ντόπιους.
Στόχος της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας είναι η αξιοποίηση ενός εγκαταλελειμμένου χωριού και μετατροπή του σε ένα εναλλακτικό οικισμό όπου θα συνδυάζεται η κατοίκηση, η παραγωγή, η εκμάθηση και ο τουρισμός. Το πρόγραμμα του οικισμού θα συνδράμει στην αντιμετώπιση συγχρόνων κοινωνικών προβλημάτων όπως η στεγαστική κρίση και ο επιθετικός τουρισμός ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργεί ευκαιρίες συνύπαρξης μεταξύ των ντόπιων, των κατοίκων του χωριού και των τουριστών. Σκοπός είναι επίσης να συστηθεί στην περιοχή και ένα εναλλακτικό είδος τουρισμού το «solidarity tourism» ή «volun-tourism» όπου οι τουρίστες λειτουργούν ως εθελοντές και προσφέρουν βοήθεια για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης της περιοχής που επισκέπτονται.
Μέσω του νέου προγράμματος στον οικισμό, θα προσφέρονται οικονομικά προσιτές κατοικίες και ευκαιρίες κατάρτισης και εργασίας για τους νέους κάτοικους. Οι χρήστες του οικισμού θα είναι οι νέοι κάτοικοι, οι εθελοντές-τουρίστες, αυτό που η διπλωματική ονομάζει «volun-tourists», και οι επισκέπτες οι οποίοι θα συνεργάζονται παράλληλα με διάφορους φορείς για την αποκατάσταση και ενεργοποίηση του χωριού. Τον οικισμό θα διαχειρίζονται οι νέοι του κάτοικοι και θα λειτουργεί ως πώλος έλξης γειτονικών κοινοτήτων.
Πιο συγκεκριμένα το πρόγραμμα θα προσφέρει κατοικίες για βραχυπρόθεσμη διαμονή για τους τουρίστες - εθελοντές και μακροπρόθεσμη διαμονή για τους υπόλοιπους χρήστες. Η μακροπρόθεσμη κατοίκηση θα λειτουργεί ως ένα ενδιάμεσο στάδιο για άτομα που έχουν ανάγκη για κατοικία, όπου θα μπορούν να μένουν, να αποκτούν νέες δεξιότητες και να εργάζονται για ένα χρονικό διάστημα, μέχρι ως ότου καταφέρουν να αποκτήσουν μια μόνιμη κατοικία στο δίκτυο των γύρω κοινοτήτων. Ακόμη, θα υπάρχουν δημόσιοι χώροι όπως αγορά, εργαστήρια, καφετέρια και καλλιέργειες, τους οποίους θα διαχειρίζονται οι κάτοικοι και κοινές υπηρεσίες τις οποίες θα μοιράζονται όλοι, όπως τους χώρους υγιεινής και την κουζίνα. Επιπρόσθετα μέσα από τα βιωματικά εργαστήρια θα προσφέρονται ευκαιρίες κατάρτισης και απόκτησης νέων δεξιοτήτων για τους χρήστες σε διάφορες κατηγορίες όπως κατασκευή, καλλιέργεια και παραγωγή και μέσω αυτών θα υπάρχει συνεχής χρήση του χωριού.
Εντοπίζοντας τους εγκαταλελειμμένους οικισμούς που υπάρχουν στην Κύπρο φαίνεται ότι στην επαρχία Πάφου υπάρχει ο μεγαλύτερος αριθμός εγκαταλελειμμένων οικισμών, και επιλέγεται το χωρίο της παλιάς Θελέτρας για την εφαρμογή αυτής της ιδέας. Η παλιά Θελέτρα είναι ένα χωριό που εγκαταλείφθηκε και μετακινήθηκε σε κοντινή περιοχή το 1980, λόγω του ότι η περιοχή θεωρήθηκε επικίνδυνη εξαιτίας σεισμών και κατολισθήσεων. Σήμερα το χωριό διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τον παραδοσιακό του χαρακτήρα και παρόλο που στην περιοχή δεν επιτρέπονται νέες αναπτύξεις και επεκτάσεις, υπάρχει ενδιαφέρον για διατήρηση και επανάχρηση των παραδοσιακών κτισμάτων από ντόπιους αλλα και από ξένους.
Η ιδέα για χρήση του «volun- tourism», δηλαδή τον συνδυασμό του εθελοντισμού και του τουρισμού, και επανάχρησης εγκαταλελειμμένων οικισμών, ευελπιστεί να αποτελέσει ένα μοντέλο που θα μπορεί να εφαρμοστεί αντίστοιχα και σε άλλα χωρία βοηθώντας έτσι στην αξιοποίηση και ενεργοποίηση τους για ένα κοινωνικό σκοπό ώστε να αντιμετωπισθούν σύγχρονες ανάγκες στέγασης, προωθώντας ταυτόχρονα εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ευαίσθητες τόσο κοινωνικά όσο και περιβαλλοντικά. Abandoned settlements and their ruins have a special beauty and the ability to create a sense of a historical/monumental place even when they have no particular history.
Cyprus is an island where for various reasons, such as historical events and natural phenomena/disasters, a large number of abandoned traditional settlements exist. The fact that there is this large inactive building stock comes in contrast with the housing crisis that is affecting the whole of Europe and Cyprus. The housing crisis is further affected by the element of "predatory tourism" which has started to be observed in Cyprus as well. This aggressive type of tourism practices tend to make short-term rental housing more desirable in certain areas, thus leading to making it less affordable and more difficult for locals to find housing for purchase or long-term rental.
The aim of this study Diploma Thesis is to utilize an abandoned village and transform it into an alternative type of settlement that will combine living, producing, learning and tourism. The settlement’s program will help to address current societal challenges such as the housing crisis and predatory tourism, while at the same time create opportunities for coexistence and collaboration between locals, new residents, and tourists. The goal is to introduce to the region an alternative type of tourism called "solidarity tourism" or "volun-tourism" where tourists act as volunteers and offer help to improve the living conditions of the area they visit.
Through the new programme the settlement will provide, affordable housing, training and employment opportunities to the new residents. The users of the settlement will be the residents, volunteer tourists and visitors who will work alongside various organisations for the restoration and revitalisation of the village. The settlement will be managed by its new residents and will act as a hub for neighbouring communities. More specifically, the project will offer short-term accommodation for tourists - volunteers and long-term accommodation to the rest. The long-term accommodation will act as an intermediate stage for people in need of housing, where they will be able to stay, acquire new skills and work for a period of time until they are able to obtain a permanent residence in the surrounding community network. There will also be public spaces such as a market, workshops, cafeteria and crops, which will be managed by the residents, and shared facilities, such as sanitary facilities and a kitchen. In addition, through the workshops, training and new skills opportunities will be offered to users in various categories such as construction, farming and production and through these there will be continuous use of the village.
By locating the abandoned settlements that exist in Cyprus, it appears that the Paphos district has the largest number of abandoned settlements, and the village of old Theletra is selected for the implementation of this idea. Old Theletra is a village that was abandoned in 1980 and its residents and relocated to a nearby area, because the area was considered dangerous due to earthquakes and landslides. Today the village maintains its traditional character and although no new developments and expansions are allowed in the area, there is interest in preserving and reusing the traditional buildings by locals and foreigners alike.
This proposal for using «volun-tourism», the combination of volunteerism and tourism, in deserted villages provides a model that can also be implemented in other abandoned settlements to help address current needs for housing and also advance alternative, and more socially and environmentally appropriate, forms of tourism.