Aποτύπωμα της Βιομηχανικής Κληρονομιάς | ΣΟΔΑΠ - Από τη Σιωπή στην Αναγέννηση

Abstract

Αντικείμενο μελέτης της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελούν οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις και η βιομηχανική κληρονομιά, η οποία δημιουργεί ένα παράθυρο στο παρελθόν, όπου μέσα από αυτό αντικατοπτρίζεται η ιστορική, κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική εξέλιξη ενός τόπου. Οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις έχουν πληθώρα πλεονεκτημάτων, τόσο σε εκμετάλλευση όσο και για ιστορικούς λόγους. Η πολιτιστική ταυτότητα, η δυνατότητα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, η βελτίωση της περιβαλλοντικής και αισθητικής εικόνας της πόλης, καθώς και η δημιουργία δημόσιων χώρων, αποτελούν κίνητρα για την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αυτών των εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων, με κύριο στόχο την αναζωογόνηση της περιοχής. Η έρευνα, συνεπώς, συσχετίζεται με την επανεξέταση και διαχείριση των κληροδοτημάτων της βιομηχανίας. Αρχικά, γίνεται αναφορά και μελέτη σε διάφορα διεθνή παραδείγματα που έχουν ως κύριο μέλημα τη διαχείριση βιομηχανικών κελυφών, αλλά και το εσωτερικό τους και τη συνύπαρξη παλιού-νέου. Μέσα από τα παραδείγματα συλλέγονται και αναπτύσσονται πρακτικές και στρατηγικές, οι οποίες τίθενται ως βάση για τον σχεδιασμό της προτεινόμενης πρότασης στη διπλωματική εργασία. Συγκεκριμένα, ο εγκαταλελειμμένος χώρος που εξετάζεται είναι το οινοποιείο ΣΟΔΑΠ, που βρίσκεται στην περιοχή Τσιφλικούδια στη Λεμεσό. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1947 και σταδιακά άρχισε να ερημώνει, όπου μέχρι το 2004 έβαλε οριστικά λουκέτο. Το οινοποιείο ήταν σπουδαία τομή για τα δεδομένα της τότε εποχής και είχε καθοριστικό ρολο στην οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη του τόπου. Στόχος της πρότασης είναι η επανένταξη του εγκαταλελειμμένου συγκροτήματος στον αστικό ιστό της πόλης, καθώς και η αναγέννησή του. Το συγκρότημα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και προβλήματα, όπως τα ανεκμετάλλευτα κελύφη, η ρύπανση και η ερήμωση. Οι στρατηγικές του σχεδιασμού λαμβάνουν υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση, τον κοινωνικοοικονομικό παράγοντα, τους προβληματισμούς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή. Το πρόγραμμα έχει ως σκοπό να υιοθετήσει βιώσιμες στρατηγικές, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η αναζωογόνηση και η επαναχρησιμοποίηση του συγκροτήματος σε συνδυασμό με νέες προσθήκες. Εν τέλη, μέσω του σχεδιασμού επιτυγχάνεται η αφύπνιση του βουβού «γίγαντα» ΣΟΔΑΠ, αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύονται και επαναχρησιμοποιούνται τα «κουφάρια» που στέκουν σιωπηλά στο πέρασμα του χρόνου.

The subject of this thesis study encompasses industrial facilities and industrial heritage, which provide a window into the past reflecting the historical, social, economic, and cultural development of a place. Industrial facilities offer numerous advantages, both in terms of exploitation and for historical reasons. Cultural identity, potential for economic and social development, improvement of the environmental and aesthetic image of the city, as well as the creation of public spaces, are incentives for the recycling and reuse of these abandoned facilities, with the main goal being the revitalization of the area. Therefore, the research is related to the reevaluation and management of industrial heritage. Initially, reference and study are made to various international examples focusing on the management of industrial shells, their interior, and the coexistence of old and new. Through these examples, practices and strategies are collected and developed, forming the basis for the proposed solution in the thesis. Specifically, the abandoned space under examination is the SODAP winery, located in the Tsiflikoudia area in Limassol. It started operating in 1947 and gradually became deserted, finally closing its doors in 2004. The winery was a significant landmark for its time and played a crucial role in the economic and industrial development of the area. The goal of the proposal is the reintegration of the abandoned complex into the urban fabric of the city, as well as its renaissance. The complex faces many challenges and issues, such as unexploited shells, pollution, and desertion. Planning strategies take into account the existing situation, the socioeconomic factor, the concerns, and the challenges facing the area. The program aims to adopt sustainable strategies, through which the revitalization and reuse of the complex are achieved in combination with new additions. Ultimately, through planning, the awakening of the silent “giant” SODAP is achieved, while at the same time, the buildings that stand silently over time are highlighted and reused.