Factors promoting quality of education at classroom and school level : a european effectiveness study in mathematics and science

Abstract

Οι έρευνες που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια στο χώρο της εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας ήταν σε θέση να προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες ως προς τον τρόπο λειτουργίας της εκπαίδευσης και οδήγησαν στον εντοπισμό διάφορων παραγόντων που μπορούν να εξηγήσουν τις διαφορές που παρατηρούνται στα μαθησιακά αποτελέσματα. Οι έρευνες αυτές οδήγησαν επίσης στην ανάπτυξη του θεωρητικού πλαισίου της έρευνας για την εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα και στη δημιουργία μια κοινής βάσης για συζήτηση μεταξύ των ερευνητών. Ωστόσο, η ανάγκη για διαχύση των αποτελεσμάτων των εθνικών ερευνών και η επιδίωξη για ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ ερευνητών που προέρχονται από διαφορετικές χώρες, έχει οδηγήσει τους ερευνητές σε μια προσπάθεια όχι μόνο διεξαγωγής διεθνών συνεδρίων, όπου η γνώση μπορεί να διαδοθεί ευρύτερα, αλλά και στην αναγνώριση της συμβολής των διεθνών ερευνών. Διεθνείς διαχρονικές έρευνες (longitudinal) μπορούν να συμβάλουν στον τομέα της εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας παρέχοντας εμπειρική υποστήριξη σε υπάρχουσες θεωρίες και βοηθώντας έτσι τη δημιουργία ενός στέρεου θεωρητικού πλαισίου, εντοπίζοντας παράγοντες που σχετίζονται με την πρόοδο των μαθητών, ανεξάρτητα από το συγκείμενο της κάθε χώρας. Λαμβάνοντας υπόψη τη συμβολή των διεθνών διαχρονικών ερευνών, η έρευνα αυτή συνέλεξε δεδομένα από έξι ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Κύπρο, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία και Σλοβενία) με στόχο την παροχή υποστήριξης στις βασικές υποθέσεις του δυναμικού μοντέλου εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας σε σχέση με τους παράγοντες που λειτουργούν σε δύο διαφορετικά επίπεδα: το επίπεδο της τάξης και του σχολείου. Συγκεκριμένα, στόχος της παρούσας έρευνας ήταν η εξέταση της επίδρασης των παραγόντων που περιλαμβάνονται στο επίπεδο της τάξης και του σχολείου στο δυναμικό μοντέλο, στην πρόοδο των μαθητών σε έξι διαφορετικές χώρες και δύο διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα (μαθηματικά και επιστήμη). Στόχος επίσης της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει κατά πόσο η σχέση κάποιων παραγόντων με τα μαθησιακά αποτελέσματα δεν είναι γραμμική αλλά καμπυλόγραμμη. Συνεπώς, σε κάθε συμμετέχουσα χώρα επιλέγηκε δείγμα τουλάχιστον 50 σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε όλους τους μαθητές Δ’ τάξης χορηγήθηκε δοκίμιο για τη μέτρηση της επίδοσής τους στα μαθηματικά και την επιστήμη (n = 10742), στην αρχή και στο τέλος του σχολικού έτους 2010-2011. Για την κατασκευή των δοκιμίων, λήφθηκε άδεια από το διεθνή οργανισμό IEA για να χρησιμοποιηθούν θέματα από τη διεθνή έρευνα TIMSS 2007. Οι μαθητές κλήθηκαν επίσης να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο για τη μέτρηση της διδακτικής συμπεριφοράς του εκπαιδευτικού τους στην τάξη (δηλαδή, την ποιότητα διδασκαλίας). Παρομοίως, ερωτηματολόγια χορηγήθηκαν και στο δείγμα των εκπαιδευτικών (n = 2923) για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις διάφορες πτυχές της πολιτικής του σχολείου, όπως αυτές περιγράφονται στο δυναμικό μοντέλο. Εφόσον τόσο οι μαθητές, όσο και οι εκπαιδευτικοί κλήθηκαν να δηλώσουν τις απόψεις τους σχετικά με παράγοντες που ανήκουν σε υψηλότερο επίπεδο, εφαρμόστηκε ανάλυση διακύμανσης μιας εξαρτημένης μεταβλητής και έδειξε ότι τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς μπορούν να γενικευθούν στο επίπεδο της τάξης και του σχολείου, αντίστοιχα. Παράλληλα, η εγκυρότητα των δεδομένων που συλλέχθηκαν από τα ερωτηματολόγια των μαθητών και των εκπαιδευτικών του δείγματος ελέγχθηκε και επιβεβαιώθηκε με τη χρήση των Μοντέλων Δομικών Εξισώσεων (Structural Equation Modeling). Στη συνέχεια, για τη διαπίστωση της επίδρασης των παραγόντων σε επίπεδο τάξης και σχολείου στην επίδοση των μαθητών σε κάθε ένα από τα δύο γνωστικά αντικείμενα που εξετάστηκαν στην παρούσα έρευνα, διεξάχθηκαν ξεχωριστές πολυεπίπεδες αναλύσεις ανά γνωστικό αντικείμενο, αρχικά με τα δεδομένα όλων των χωρών (across-country analysis) και στη συνέχεια με τα δεδομένα της κάθε χώρας ξεχωριστά (within-country analysis). Τα αποτελέσματα των αναλύσεων αυτών κατέδεξαν ότι η πλειονότητα των παραγόντων σε επίπεδο τάξης και σχολείου είναι σε θέση να εξηγήσουν την πρόοδο των μαθητών στα μαθηματικά και στην επιστήμη σε έξι διαφορετικές χώρες. Ταυτόχρονα, πολυμεταβλητή ανάλυση (multivariate analysιs) που εφαρμόστηκε υποστήριξε τη γενική φύση (generic nature) των παραγόντων σε επίπεδο τάξης και σχολείου, ενώ κατέδειξε επίσης ότι οι εκπαιδευτικοί και τα σχολεία που είναι αποτελεσματικά στο ένα γνωστικό αντικείμενο είναι επίσης αποτελεσματικά και στο άλλο. Τέλος, διαφάνηκε καμπυλόγραμμη σχέση μεταξύ ορισμένων παραγόντων του επιπέδου της τάξης και της επίδοσης των μαθητών στα μαθηματικά και την επιστήμη.

National studies conducted in the past few decades were able to provide a significant insight as to the functioning of education and led to the identification of several factors explaining variance in student outcomes. These studies have also led to the development of the theoretical base of educational effectiveness research and to the establishment of a mutual basis for discussion among researchers. However, the need of expanding country restricted knowledge and sharing research results has led researchers to an attempt of not only conducting international conferences where knowledge can be more widely spread but also to the recognition of the contribution of international studies. International longitudinal studies may contribute to the field of educational effectiveness by providing empirical support to existing theoretical models, thus assisting the establishment of a solid theoretical framework, demonstrating factors that are associated with student progress irrespective of the context of each country. Taking in mind the contribution of international longitudinal research, this study collected data from six European countries (i.e., Belgium/Flanders, Cyprus, Germany, Greece, Ireland, and Slovenia) aiming to provide support to the assumptions of the dynamic model of educational effectiveness in regard to factors operating at two different levels; the classroom and school level. Specifically, this study aimed to examine the generic and differential effects of the classroom and school level factors of the dynamic model in six different countries and two different subjects (i.e., mathematics and science) and also test whether the relationship of some factors with achievement is not linear but curvilinear. Thus, in each participating country a sample of at least 50 primary schools was drawn and tests in mathematics and science were administered to all grade 4 students (n=10742) at the beginning and at the end of school year 2010-2011. For the construction of the tests, permission was obtained from IEA to use the released items of TIMSS 2007. Students were also asked to complete a questionnaire measuring teacher behavior in classroom (i.e., quality of teaching). Similarly, questionnaires were administered to the teacher sample (n=2923) to collect information concerning the different aspects of school policy as they are described in the dynamic model. Since both, students and teachers were asked to report on factors belonging to a higher level, one-way analysis of variance was used and showed that the student and teacher data can be generalized at the classroom and school level, respectively. Structural Equation Modeling also provided support to the validity of student and teacher responses to these questionnaires. Separate multilevel modelling analyses for each subject were conducted both across- and within country, to identify the impact of the teacher and school factors on student achievement. The results of these analyses revealed that most of the teacher and school factors of the dynamic model explain student achievement gains in mathematics and science and provided support to the generic nature of these factors in six different countries and two different outcomes. Multivariate analyses also supported the generic nature of the teacher and school factors in mathematics and science. It was also found that teachers and schools that are effective in one subject are also effective in the other. Curvilinear relations between some classroom level factors and student achievement were also identified. Implications of findings for theory and practice are drawn.