Eating disorder risk: the role of sensitivity to negative affect and body-image inflexibility

Abstract

Οι Διατροφικές Διαταραχές (ΔΔ) αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας με συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά εμφάνισης ανάμεσα σε νεαρές γυναίκες. Σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι οι ΔΔ δεν αντιμετωπίζονται πλέον ως διακριτές κλινικές κατηγορίες αλλά κυμαίνονται σε ένα συνεχές που περιλαμβάνει την πλήρη απουσία ΔΔ, τα υπο-κλινικά συμπτώματα καθώς και τα κλινικά σύνδρομα ΔΔ (Shisslak, Crago & Estes, 1995). Παρόλο που οι παράγοντες ρίσκου για την ανάπτυξη ΔΔ έχουν μελετηθεί εκτενώς στην εμπειρική βιβλιογραφία, ο μηχανισμός που διέπει την ανάπτυξη τους παραμένει ασαφής. Εμπειρικά τεκμηριωμένα ευρήματα υποδεικνύουν δύο βασικούς μηχανισμούς για την ανάπτυξη των ΔΔ: i) με έμφαση σε εμπειρικά-λειτουργικά στοιχεία όπως την ευαλωτότητα στο αρνητικό συναίσθημα και τις δυσκολίες στη ρύθμιση των συναισθημάτων (Merwin, 2011), και ii) με επίκεντρο το περιεχόμενο γνωσιών και συγκεκριμένα το δυσλειτουργικό σύστημα αυτο-αξιολόγησης, όπου οι πεποιθήσεις για την αυτο-αξία του ατόμου στηρίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην εμφάνιση (Fairburn, Cooper, Shafran, 2003). Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο να εξετάσει αυτούς τους μηχανισμούς χρησιμοποιώντας συγχρονικά (Cross-sectional) και πειραματικά δεδομένα (ερωτηματολόγια αυτο-αναφοράς, ψυχο-φυσιολογικές ενδείξεις και συμπεριφορικές μετρήσεις). Κατά τη διάρκεια της συγχρονικής μελέτης (Φάση Ι) χορηγήθηκαν ερωτηματολόγια ανίχνευσης ρίσκου για ΔΔ σε νεαρούς ηλικίας 14-24 ετών. Στη συνέχεια, μια ομάδα έφηβων κοριτσιών και νεαρών γυναικών σε υψηλό ρίσκο για ΔΔ και μια ομάδα σε χαμηλό ρίσκο έλαβαν μέρος στην πειραματική μελέτη (Φάση II). Ο σκοπός του πειράματος ήταν να υποβάλει αρνητική διάθεση μέσα από δύο αποσπάσματα ταινιών (με γενικό περιεχόμενο και περιεχόμενο σχετικό με ΔΔ) και να συγκρίνει τις συναισθηματικές αντιδράσεις και την ικανότητα συναισθηματικής ρύθμισης μεταξύ των δύο ομάδων. Οι ψυχο-φυσιολογικές μετρήσεις, καρδιακού παλμού, αγωγιμότητας του δέρματος και του συνοφρυώματος καθώς και οι αυτό-αναφερόμενες συναισθηματικές αντιδράσεις των συμμετεχόντων καταγράφηκαν. Η συνοχή/αντιστοιχία των ψυχο-φυσιολογικών και αυτό-αναφερόμενων συναισθηματικών αντιδράσεων των συμμετεχόντων καθώς επίσης και η επίδραση του αρνητικού συναισθήματος σε συμπεριφορικές μετρήσεις, π.χ. κατανάλωση τροφής (bogus taste task) και εκτίμηση των διαστάσεων του σώματος, εξετάστηκαν ως ενδείξεις συναισθηματικής ρύθμισης. Τα αποτελέσματα από την παρούσα μελέτη υποδεικνύουν ότι η συναισθηματική εμπειρία των ατόμων σε υψηλό ρίσκο για ΔΔ χαρακτηρίζεται από αυξημένη ψυχο-φυσιολογική διέγερση στο αρνητικό συναίσθημα τόσο σε γενικό πλαίσιο όσο και σε πλαίσιο σχετικό με ΔΔ καθώς και από ελλιπή ενημερότητα των ψυχο-φυσιολογικών τους αντιδράσεων. Επιπλέον, μετρήσεις αυτό-αναφοράς με έμφαση στο περιεχόμενο των γνωσιών, όπως πεποιθήσεις για την αυτό-αξία και γνωσίες για την εμφάνιση, καθώς και με έμφαση σε λειτουργικά στοιχεία, όπως η ακαμψία στην εικόνα σώματος και οι δεξιότητες ρύθμισης των συναισθημάτων εξετάστηκαν σε σχέση με τις ψυχοφυσιολογικές ενδείξεις και συμπεριφορικές μετρήσεις που συλλέχθηκαν. Η παρούσα διδακτορική μελέτη παρέχει προκαταρκτικά ευρήματα που υπογραμμίζουν το ρόλο εμπειρικών (π.χ., ευαλωτότητα στο αρνητικό συναίσθημα) και λειτουργικών στοιχείων (π.χ., ακαμψία για την εικόνα σώματος) στην ανάπτυξη των ΔΔ και περαιτέρω υποστηρίζουν μοντέλα αποδοχής και ενσυνειδητότητας.

Eating Disorders (ED) constitute a serious public health issue with increasing prevalence rates among young females. Current directions in the field support that ED exist on a continuum of absolute absence of disordered eating, subtle gradation of symptoms severity and clinical ED diagnosis (Shisslak, Crago & Estes, 1995). Even though high risk factors for ED have been extensively listed in the empirical literature, the mechanism underlying the development of ED still remains inconclusive. Current models of ED point to different mechanisms with: i) a focus on experiential-functional components such as sensitivity to affective cues and emotion regulation difficulty (Merwin, 2011), and ii) a cognitive-content emphasis suggesting a maladaptive self-evaluation scheme where self-esteem cognitions rely almost exclusively on appearance (Fairburn, Cooper, Shafran, 2003). The present study aims to examine these mechanisms using cross-sectional and experimental data (self-reported, physiological and behavioral). During the cross-sectional study (Phase I) participants aged 14-24 years were screened for high risk in developing an ED. Subsequently, a group of high risk participants and a group of low risk participants took part in the experimental study (Phase II). The purpose of the experiment was to examine emotional reactivity and emotion regulation between the two groups in response to pathology-specific and general affective film stimuli. Physiological measures such as heart rate, skin conductance and corrugator activity, as well as subjective affect ratings were recorded. The discrepancy between physiological and subjective reactions to negative affect and affect impact on behavioral measures employed (bogus taste task and body-size estimations) were examined as indications of emotion regulation in both ED risk groups. Based on these preliminary results, the affective experience of high risk participants is characterized by an overall hypersensitivity to negative affect in both general and pathology-specific contexts as well as of lack of awareness in regards to their autonomic responses. Additionally, self-report measures with an emphasis on cognitive content, that is appearance schemata and beliefs on self-worth, and on functional components such as body-image inflexibility were examined in relation to the physiological indices and behavioral outcomes collected. The present dissertational project provides preliminary findings that highlight the role of experiential (i.e., hypersensitivity to negative affect) and functional (i.e., body-image inflexibility) components in the development of ED risk and build upon existing acceptance and mindfulness models.