Teaching for critical thinking : enhancing instructional effects on students' critical-thinking performance through teachers' empowerment and professional development

Abstract

Παρότι η κριτική σκέψη αποτελεί πρωταρχικό στόχο της εκπαίδευσης, η εκπαιδευτική πραγματικότητα διαφέρει σε τρία επίπεδα. Έρευνες δείχνουν ότι δεν υπάρχει σαφής επεξήγηση της έννοιας της κριτικής σκέψης στο Αναλυτικό Πρόγραμμα ενώ οι μαθητές δεν την αναπτύσσουν ικανοποιητικά. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί δεν είναι επαρκώς πληροφορημένοι ή/και διστακτικοί στο να διδάσκουν κριτική σκέψη εστιάζοντας σε κάλυψη προδιαγεγραμμένης ύλης. Επομένως, παρεμβατικές προσπάθειες που δίνουν στους εκπαιδευτικούς συνεχείς ευκαιρίες για (αντί)δραση και (ανα)στοχασμό σε σχέση με τη διδασκαλία για την κριτική σκέψη κρίνονται απαραίτητες, ιδιαίτερα στη Δημοτική Εκπαίδευση που η έρευνα είναι περιορισμένη. Η παρούσα έρευνα στόχο είχε να αναπτύξει ένα καλά δομημένο πρόγραμμα επαγγελματικής ανάπτυξης εκπαιδευτικών σε σχέση με τη διδασκαλία για την κριτική σκέψη και να εξετάσει εμπειρικά την επίδρασή του στα αποτελέσματα της κριτικής σκέψης των μαθητών, διερευνώντας προϋποθέσεις και συνθήκες διδασκαλίας για την κριτική σκέψη. Η ανάπτυξη του προγράμματος βασίστηκε σε μια μικτή ενοποιημένη προσέγγιση επαγγελματικής ανάπτυξης, τα βασικά στοιχεία της οποίας αφορούν σε ένα καλά τεκμηριωμένο θεωρητικό υπόβαθρο και σε προοδευτική βελτίωση της διδασκαλίας μέσω ανάπτυξης δεξιοτήτων αναστοχασμού των εκπαιδευτικών. Στην έρευνα συμμετείχαν 23 εκπαιδευτικοί και 395 μαθητές ηλικίας 10-11 χρονών από 14 δημοτικά σχολεία. 12 εκπαιδευτικοί και 205 μαθητές αποτέλεσαν την πειραματική ομάδα ενώ 11 εκπαιδευτικοί και 190 μαθητές αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου. Οι εκπαιδευτικοί της πειραματικής ομάδας συμμετείχαν στο πρόγραμμα επαγγελματικής ανάπτυξης σε σχολική βάση όπου έτυχαν ενδυνάμωσης και στήριξης σε σχέση με τη διδασκαλία για την κριτική σκέψη για μια σχολική χρονιά. Ταυτόχρονα, οι εκπαιδευτικοί της ομάδας ελέγχου δεν έτυχαν οποιασδήποτε στήριξης. Η έρευνα χρησιμοποίησε μικτή μεθοδολογική προσέγγιση για να εξετάσει την επίδραση του προγράμματος στις εξαρτημένες μεταβλητές της κριτικής σκέψης του μαθητή και της ποιότητας διδασκαλίας. 69 παρακολουθήσεις (23 εκπαιδευτικοί x 3 παρακολουθήσεις) πραγματοποιήθηκαν για να ελέγξουν ενδεχόμενη βελτίωση στην ποιότητα διδασκαλίας μέσω κλείδας παρατήρησης ενώ γραπτές αναστοχαστικές αναφορές ζητήθηκαν από τους εκπαιδευτικούς σε σχέση με την αποτελεσματικότητά τους στη διδασκαλία για κριτική σκέψη. Ένα εργαλείο μέτρησης βασικών δεξιοτήτων κριτικής σκέψης χορηγήθηκε στους μαθητές των δύο ομάδων στην αρχή και στο τέλος του προγράμματος. Επίσης, πραγματοποιήθηκε ενδιάμεση μέτρηση. Κλίμακες μέτρησης της κριτικής σκέψης του μαθητή και της ποιότητας διδασκαλίας δημιουργήθηκαν μέσω του στατιστικού μοντέλου Rasch που χρησιμοποιήθηκε για να αξιολογήσει την εννοιολογική δομή των εργαλείων (σημασία, εγκυρότητα) και τον βαθμό ανταπόκρισης των υποκειμένων σε αυτά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το παρεμβατικό πρόγραμμα επαγγελματικής ανάπτυξης εκπαιδευτικών είχε επίδραση τόσο στη βελτίωση της κριτικής σκέψης του μαθητή όσο και της ποιότητας διδασκαλίας. Συγκεκριμένα, οι μαθητές της πειραματικής ομάδας ενίσχυσαν την κριτική τους σκέψη σε σχέση με τους μαθητές της ομάδας ελέγχου ενώ οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν στο πρόγραμμα είχαν παρουσιάσει σημαντική βελτίωση στη διδασκαλία τους σε σχέση με την προώθηση της κριτικής σκέψης. Πολυεπίπεδες στατιστικές αναλύσεις που χρησιμοποιήθηκαν για να καθορίσουν τις ανεξάρτητες μεταβλητές που εξηγούν ή/και προβλέπουν την απόδοση του μαθητή στο μεταπειραματικό δοκίμιο, έδειξαν ότι αυτές αφορούσαν στην αρχική και ενδιάμεση μέτρηση της κριτικής του σκέψης, στην ανάγνωση βιβλίων αλλά και στη συνθήκη (πειραματική ή ελέγχου). Η πειραματική συνθήκη είχε μια σχετικά δυνατή επίδραση στα αποτελέσματα της κριτικής σκέψης των μαθητών που σχετίζεται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του προγράμματος. Τα αποτελέσματα ενισχύουν το ερευνητικό πεδίο που εξετάζει τον βαθμό στον οποίο η επαγγελματική ανάπτυξη εκπαιδευτικών συμβάλλει στη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Η έρευνα προτείνει ένα οργανικό πρόγραμμα επαγγελματικής ανάπτυξης εκπαιδευτικών σε σχέση με τη διδασκαλία για την κριτική σκέψη που αναπτύχθηκε σε συγκεκριμένο συγκείμενο για να εξυπηρετήσει ανάγκες συγκεκριμένων συμμετεχόντων. Βάσει των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι η ενδυνάμωση της γνώσης, των δεξιοτήτων και της αφοσίωσης των εκπαιδευτικών σε σχέση με τη διδασκαλία για την κριτική σκέψη αξίζει τον κόπο φτάνει οι εκπαιδευτικοί να τυγχάνουν κατάλληλης επαγγελματικής ανάπτυξης και πολυεπίπεδης στήριξης. Προτάσεις για μελλοντικές έρευνες σε σχέση με την επαγγελματική ανάπτυξη εκπαιδευτικών και την κριτική σκέψη συμπεριλαμβάνονται.

Although critical thinking is a major educational objective, education has not lived up to the task consistently since critical thinking is ill-defined in curriculum discussions, students’ critical thinking is inadequate and teachers are not well-informed or resistant to teaching for critical thinking while focused on delivering content. Therefore, intervention efforts through which teachers are given ongoing developmental opportunities to (re)act and (re)think in how to teach for critical thinking are needed, especially in elementary education where research is lacking. The study aimed to develop a well-planned teacher professional development programme in teaching for critical thinking and empirically examine its effects on student critical-thinking outcomes as well as to explore the presuppositions, conditions, and difficulties in teaching for critical thinking in the subject area of Language Arts. The programme was developed based on an integrated approach to professional development. Thus, it was explicitly based on a substantive theoretical framework for critical thinking and focused on progressive improvement of instruction through developing teachers’ critical thought. 23 teachers and 395 students aged 10-11 from 14 elementary schools participated in the study. 12 teachers and 205 students constituted the experimental group while 11 teachers and 190 students constituted the control. Teachers of the experimental group were engaged in a school-based professional development during which they were supported towards teaching for critical thinking for a school year. Teachers of the control group did not receive any kind of training or support. The study used a mixed-method approach to evaluate the impact of the programme upon the dependent variables of student critical-thinking performance and quality of teaching. Changes in the teaching quality were monitored through 69 classroom observations (23 teachers x 3) using a Critical-Thinking Observation Tool, while teachers’ reflections upon their perceived ability to teach for critical thinking were obtained. A Critical-Thinking Questionnaire measuring six core critical-thinking skills was administered to the control and experimental groups at the beginning and end of the programme while an interim testing was also used. Scales for the student critical-thinking performance and teaching quality were created through the Rasch Model that was used to evaluate the conceptual structure of the tools (meaning, validity) and test whether they were targeted correctly. Findings revealed that the intervention had both an impact on the improvement of students’ critical thinking and teaching quality. In particular, students in the experimental group outperformed students in the control group while teachers engaged in the programme had gradually improved their quality of teaching for critical thinking. Multilevel modelling techniques used to identify the explanatory variables associated with the student critical-thinking performance in the post-test, have shown that the level-one predictors were the student critical-thinking performance in pre-test and interim test, reading books, and the treatment group (experimental or control). The experimental condition did a relatively strong appeal on student critical-thinking outcomes, which relates to certain features of the teacher professional development programme. Findings provide evidence regarding the impact of teacher professional development on student learning. The study suggests an organic curriculum for empowering teachers in teaching for critical thinking, which is fully contextualized since the programme was monitored and revised while implemented based on the participants’ needs. Findings assume that empowering teachers’ knowledge of, and commitment to, teaching for critical thinking is worthwhile given that teachers undergo appropriate (multi)treatment through effective professional development. Implications for research into supporting teachers to teach for critical thinking are given.