Μια έρευνα δράσης για την υποστήριξη της παιδαγωγικής του παιχνιδιού στο νηπιαγωγείο : δράσεις νηπιαγωγού και ανάπτυξη δεξιοτήτων παιχνιδιού σε παιδιά 3-6 ετών

Abstract

Το παιχνίδι και η παιδαγωγική του αποτελούν σημαντικό πλαίσιο μάθησης και ανάπτυξης των παιδιών προσχολικής ηλικίας, το οποίο ενισχύει ο ενήλικας δημιουργώντας και στηρίζοντας ένα τέτοιο περιβάλλον μάθησης. Η συγκεκριμένη ερευνητική εργασία αποσκοπεί στο να εντοπίσει και να περιγράψει τις δράσεις στις οποίες εμπλέκεται μία νηπιαγωγός στο να εφαρμόσει την παιδαγωγική παιχνιδιού στην τάξη της. Επίσης, αποσκοπεί στο να αξιολογήσει τα αναπτυξιακά αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας στα παιδιά. Συγκεκριμένα, στην παρούσα ερευνητική εργασία γίνεται μία προσπάθεια να απαντηθούν τα παρακάτω ερευνητικά ερωτήματα: 1 )Σε ποιες δράσεις εμπλέκεται η νηπιαγωγός κατά τη διάρκεια του πλαισίου των Ελεύθερων Δραστηριοτήτων, αλλά και σε άλλο εκπαιδευτικό χρόνο, με σκοπό να το μετατρέψει σε ένα πλαίσιο Ελεύθερου ή/και Δομημένου Παιχνιδιού 2)Πώς διαφοροποιείται το επίπεδο ωριμότητας του παιχνιδιού και οι δεξιότητες παιχνιδιού των παιδιών σε μία τάξη που γίνεται προσπάθεια ενίσχυσης της παιδαγωγικής παιχνιδιού; Υπάρχει βελτίωση στο επίπεδο ωριμότητας των παιδιών σε σχέση με τις αρχικές μετρήσεις; Η ηλικία και το φύλο επηρεάζουν τον τρόπο ανάπτυξης των δεξιοτήτων; 3)Υπάρχουν διαφορές στο επίπεδο ωριμότητας του παιχνιδιού και στις δεξιότητες παιχνιδιού των παιδιών που φοιτούν στην τάξη που γίνεται προσπάθεια ενίσχυσης της παιδαγωγικής παιχνιδιού και σε άλλες τάξεις που ακολουθούν τον παραδοσιακό τρόπο οργάνωσης της μάθησης, των Ελεύθερων Δραστηριοτήτων; Χρησιμοποιήθηκαν δύο ερευνητικοί σχεδιασμοί: η μεθοδολογία της έρευνας δράσης ως προς την εφαρμογή της παιδαγωγικής του παιχνιδιού και ένας ημι-πειραματικός σχεδιασμός ο οποίος αξιολογούσε το επίπεδο ωριμότητας παιχνιδιού και τις δεξιότητες παιχνιδιού των παιδιών πριν, στη μέση και μετά την εφαρμογή της έρευνας δράσης. Οι συμμετέχοντες της έρευνας για την έρευνα δράσης αποτέλεσαν 25 παιδιά ενός ορεινού δημόσιου νηπιαγωγείου και 2 εκπαιδευτικοί. Το δείγμα για τον ημι-πειραματικό σχεδιασμό αποτέλεσαν τα 25 παιδιά του νηπιαγωγείου που εφαρμόστηκε η παιδαγωγική παιχνιδιού καθώς 78 παιδιά άλλων δύο νηπιαγωγείων τα οποία ακολουθούσαν τον τρόπο οργάνωσης της μάθησης των ελεύθερων και ήσυχων δραστηριοτήτων. Δεδομένα της έρευνας αποτέλεσαν τα στοχαστικά ημερολόγια των εκπαιδευτικών, οι παρατηρήσεις, τα οπτικογραφημένα στιγμιότυπα, οι συνεντεύξεις των παιδιών, τα σχέδια δράσης, στοχευόμενο φωτογραφικό υλικό, μία λίστα ελέγχου η οποία αξιολογεί το επίπεδο ωριμότητας παιχνιδιού των παιδιών και μία λίστα ισοδιαστημικής κλίμακας η οποία αξιολογεί τις δεξιότητες παιχνιδιού των παιδιών. Αρχικά, έγινε ποιοτική ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν από τα στοχαστικά ημερολόγια των εκπαιδευτικών, τις παρατηρήσεις, τα οπτικογραφημένα στιγμιότυπα, τις συνεντεύξεις των παιδιών, το φωτογραφικό υλικό και τα σχέδια δράσης. Τα αποτελέσματα της έρευνας κατέδειξαν μία πλειάδα δράσεων και συμπεριφορών οι οποίες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε τέσσερεις μεγάλες θεματικές δράσεων. Αυτές είναι: 1. Δράσεις που έχουν σχέση με το ρόλο της νηπιαγωγού σαν παρατηρήτρια/αξιολογήτρια της μαθησιακής διαδικασίας, 2. Δράσεις που έχουν σχέση με την εμπλοκή της νηπιαγωγού στο παιχνίδι των παιδιών, 3. Δράσεις που έχουν σχέση με το ρόλο της σαν οργανώτρια της μαθησιακής διαδικασίας και 4. Δράσεις που έχουν σχέση με το ρόλο της σαν αναστοχαζόμενη επαγγελματίας. Όπως ήταν αναμενόμενο μετά την εφαρμογή της παιδαγωγικής παιχνιδιού, το επίπεδο ωριμότητα του παιχνιδιού καθώς και οι δεξιότητες των παιδιών της τάξης στην οποία εφαρμόστηκε η παιδαγωγική παιχνιδιού ήταν σημαντικά βελτιωμένο από το επίπεδο παιχνιδιού και τις δεξιότητες παιχνιδιού των παιδιών των τάξεων που ακολουθούν τον τρόπο οργάνωσης των ελεύθερων και ήσυχων δραστηριοτήτων. Η συγκεκριμένη έρευνα αναδεικνύει μια παιδαγωγική παιχνιδιού με συγκεκριμένες δράσεις οι οποίες μπορούν να στηρίξουν τις νηπιαγωγούς να εφαρμόσουν την πρόταση του νέου Αναλυτικού Προγράμματος Προσχολικής (3-6 χρόνων) σε σχέση με το παιχνίδι.

Play and play pedagogy are important contexts for the learning and development of preschool children, and along with adult intervention their potential is further enhanced. The purpose of this research project is to identify and describe the actions of a preschool teacher who aims to implement play pedagogy in her classroom. Additionally, the project it intends to evaluate the developmental outcomes of this process in children. Specifically, the research questions are: 1. What actions does a preschool teacher, who aims to implement play pedagogy, take during play time, the rest of the school schedule, and beyond school hours? 2. How does the level of maturity of play and children's play skills vary in a classroom that implements play pedagogy? Are there any age or sex differences? and 3. Are there any differences in children’s level of play maturity between a group that participates in play pedagogy experiences and three other classrooms that follow a traditional way of organizing learning (Free and Quiet Activities)? Two research designs were used: the methodology of action research for the implementation of play pedagogy, and a quasi- experimental design that assessed the level of play maturity and children's play skills before, in the middle and after the action research. The participants of the action research consisted of 25 children from a suburban public kindergarten school and two teachers. The sample for the quasi-experimental design consisted of the 25 children of the kindergarten school that used play pedagogy, as well as 78 children from other three kindergarten schools who followed the traditional way of organizing learning( Free and Quiet Activities). Data collection methods included: teachers' reflection diaries, observations, videos, children interviews, action plans, targeted photographic material, a checklist that evaluated children's play maturity level and an interval scale list that evaluated children's play skills. Initially, the data collected from the teachers' reflection diaries, observations, videos, children interviews, photographic material and action plans were analyzed qualitatively. Through constant and comparative analysis, a number of actions and behaviors of the preschool teacher involved in implementing play pedagogy, were noted and then categorized into four major themes. These are: 1. Actions related to the role of the preschool teacher as an observer/assessor of the learning process; 2. Actions related to the involvement of the preschool teacher in children's play; 3. Actions related to her role as a planner of the learning process, and 4. Actions related to her role as a reflective practitioner. Moreover, a qualitative and quantitative analysis of the data was employed to evaluate children’s play skills. As expected, after the implementation of the play pedagogy, the level of play maturity and children’s play skills who were in the class which followed a play pedagogy were significantly improved compared to the level of play maturity and play skills of the children of the classes that followed the traditional way of organizing learning (Free and Quiet Activities). This research highlights the necessary actions in implementing play pedagogy, which can help preschool teachers use play as a way of organizing learning as this is proposed in new Early Childhood Education Curriculum (3-6 years old). It also provides suggestions to effectively transform existing play practices and move from Free and Quiet Activities to Free and/or Structured Play. Consequently, this study affords suggestions for teacher education as well as professional development of in-service preschool teachers for the implementation of play pedagogy.