Inter ethnic bullying between adolescents : a longitudinal examination of the role of social psychological processes

Abstract

Η παρούσα διδακτορική διατριβή αφορά τις στάσεις των Ελληνοκυπρίων μαθητών απέναντι στα παιδιά μεταναστών και το αντίθετο, όσον αφορά το φαινόμενο του διεθνικού εκφοβισμού. Ο στόχος της διατριβής αυτής είναι η διερεύνηση των κοινωνιοψυχολογικών διαδικασιών οι οποίες εμπλέκονται κατά το διεθνικό εκφοβισμό – όπου το άτομο εκφοβίζεται λόγω της εθνικότητας του-. Συγκεκριμένα, η ταύτιση με την εθνική ταυτότητα της ομάδας, ο ρόλος των κοινωνικών νορμών (της οικογένειας και τους σχολείου) και της διομαδικής επαφής, διερευνήθηκαν σε σχέση με το διεθνικό εκφοβισμό. Επιπρόσθετα, μελετήθεκε ο διαμεσολαβητικός ρόλος της απειλής (ρεαλιστική και συμβολική), του διομαδικού άγχους και των στερεοτύπων. Επιπλέον διερευνήθηκε ο ρόλος επιπρόσθετων κοινωνιοψυχολογικών παραγόντων και παραγόντων πλαισίου, πέραν της προκατάληψης και των χαρακτηριστικών προσωπικότητας (ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά, ο ναρκισσισμός και η παρορμητικότητα). Για παράδειγμα μελετήθηκαν τα χαρακτηριστικά του σχολείου (π.χ. το σχολικό κλίμα), τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των Ελληνοκυπρίων (π.χ. φύλο, οικονομικό στάτους) και των μεταναστών (π.χ. εθνικότητα, τόπος γέννησης) και ο βαθμός επιπολιτισμού των μεταναστών (π.χ γνώση της γλώσσας, διομαδικές φιλίες) σε σχέση με το διεθνικό εκφοβισμό. Η παρούσα διατριβή αφορά μακροχρόνια έρευνα δύο χρονικών φάσεων. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν δύο πανομοιότυπα ερωτηματολόγια αυτό-αναφοράς σε χρονικό διάστημα 6 μηνών. Το τελικό δείγμα αποτελούνταν από 855 μαθητές (679 Ελληνοκυπρίους, αγόρια (N=292), κορίτσια (N=387), μέσο όρος ηλικίας 14.5- και 176 παιδιά μεταναστών, αγόρια (N=81), κορίτσια (N=95), μέσος όρος ηλικίας 15). Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν την ύπαρξη διεθνικού εκφοβισμού στα Ελληνοκυπριακά σχολεία και τη στοχοποίηση συγκεκριμένων μαθητών από συγκεκριμένες μειονοτικές ομάδες. Τα ευρήματα υποστηρίζουν τη θετική επίδραση της διομαδικής επαφής στις διομαδικές σχέσεις και στην πρόληψη του διεθνικού εκφοβισμού. Η δημιουργία διομαδικών φιλιών σε αλληλεπίδραση με τις θετικές νόρμες της οικογένειας όσον αφορά τη μετανάστευση και τις θετικές νόρμες του σχολείου, μπορούν να μειώσουν τις απειλές, τα στερεότυπα και το διομαδικό άγχος ανάμεσα στους μαθητές, ακόμα και στους πιο εθνοκεντρικούς μαθητές, και κατά συνέπεια να μειώσουν το διεθνικό εκφοβισμό. Από την άλλη ο βαθμός ενσωμάτωσης των μεταναστών στην Ελληνοκυπριακή κουλτούρα (γνώση Ελληνικής γλώσσας και φιλίες) μπορούν να λειτουργήσουν ως προστατευτικοί παράγοντες της διεθνικής θυματοποίησης και εκφοβισμού. Βασισμένοι στα αποτελέσματα της διατριβής προτείνονται δύο μοντέλα σε σχέση με το διεθνικό εκφοβισμό συνδυάζοντας κοινωνιοψυχολογικούς παράγοντες, δημογραφικά στοιχεία και χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Τα αποτελέσματα συζητούνται σε σχέση με το κοινωνικό-πολιτισμικό πλαίσιο της Κύπρου. Η συμβολή της παρούσας διατριβής έγκειται στη διομαδική διερεύνηση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού, ένα φαινόμενο που παραδοσιακά μελετάται σε σχέση με τα ατομικά χαρακτηριστικά. Η έρευνα μετακινείται από τα ατομικά χαρακτηριστικά στους κοινωνικούς ψυχολογικούς μηχανισμούς και τις διομαδικές διαδικασίες. Η παρούσα μελέτη είναι μεγάλης σημασίας καθώς εστιάζει στην αυξανόμενη ανάγκη για στοχευόμενες εκπαιδευτικές, προληπτικές και παρεμβατικές δράσεις στο Ελληνοκυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα.

The thesis concerns the attitudes of Greek Cypriot adolescent students toward immigrant students and vice versa, in relation to the phenomenon of interethnic bullying. The aim of the current thesis was the investigation of social psychological processes involved in inter ethnic bullying – bullying linked to discrimination on the basis of ethnic origin. Specifically, national identity of the group, the role of social norms (family and school) and intergroup contact were investigated in relation to Inter Ethnic Bullying. Additionally, the mediating role of threat (realistic, symbolic) intergroup anxiety and stereotypes on prejudice (negative attitudes) were studied. The role of other social psychological and contextual factors, beyond prejudice that relate to inter-ethnic bullying were studied over and above well-established predictors of bullying like individual traits; callous unemotional traits, narcissism and impulsivity. For example school characteristics (e.g. inter-ethnic climate), demographic characteristics of Greek Cypriots (e.g. gender and financial status) and immigrants (e.g. ethnicity, place of birth) and the degree of acculturation (e.g. language knowledge, intergroup friendships) were explored as to how they relate with the phenomenon. The present thesis reports a cross-lagged analysis of a two-wave longitudinal study. Participants completed two identical self-report questionnaires six months apart. The final sample consisted of 855 students matched across both times of measurement (679 Greek Cypriots -males (N=292), females (N=387), mean age 14.5 years- and 176 Immigrant students, males (N=81), females (N=95), mean age 15 years). Results revealed the existence of inter ethnic bullying in Greek Cypriot schools and the victimization of immigrant students to a greater extent. Results also revealed the targeting of victims with specific characteristics from specific groups. In general, the findings disclosed the positive impacts of contact on intergroup relations and inter ethnic bullying. The development of friendships in interaction with positive family and school norms can reduce threat and anxiety feelings even among the most prejudiced and ethnocentric Greek Cypriot adolescents and consequently hamper inter ethnic bullying. On the other hand immigrants acculturation degree to Greek Cypriot culture (Greek Language Knowledge and Friendships with Greek Cypriots) functioned as a protective factor for inter ethnic victimization and bullying. Based on our results two models are suggested in relation to ethnic bullying and victimization, combining social psychological factors, demographics and personality traits. The findings are discussed in relation to the particular socio-cultural context of Cyprus. The contribution of this thesis lies on the intergroup investigation of the phenomenon of school bullying between groups, a phenomenon that traditionally is related to individual characteristics. The study moves from individual’s characteristics to social psychological mechanisms, relative to intergroup relations. The present study is of great importance as it focuses on the growing need for targeted educational, preventive and remedial action in the Greek Cypriot educational system.