Παράγοντες που ενισχύουν ή παρεμποδίζουν την εμπλοκή προπτυχιακών φοιτητών στην αξιοποίηση της γραπτής ανατροφοδότησης

Abstract

Σκοπός της ερευνητικής εργασίας είναι η μελέτη των δράσεων που προκύπτουν από την εμπλοκή, προπτυχιακών φοιτητών του Πανεπιστημίου Κύπρου, στην διαδικασία αξιοποίησης γραπτών ανατροφοδοτικών σχολίων που αφορούν το περιεχόμενο των Φυσικών Επιστημών. Ως επέκταση αυτού καταγράφονται τα διαφορετικά προφίλ δράσεων αλλά δημιουργείται και ένα πλαίσιο για τους παράγοντες που ενισχύουν ή παρεμποδίζουν την προσπάθεια των φοιτητών να αξιοποιήσουν την γραπτή ανατροφοδότηση. Διερευνήθηκαν δύο ερευνητικά ερωτήματα για εξαγωγή συμπερασμάτων τα οποία δύναται να συνεισφέρουν στην επιστημονική κοινότητα και έχουν ως εξής: Ποιες δράσεις των φοιτητών εντοπίζονται κατά τη διαδικασία αξιοποίησης της γραπτής ανατροφοδότησης; Ποια είναι τα προφίλ των φοιτητικών δράσεων κατά την αξιοποίηση της γραπτής ανατροφοδότησης; Ποιοι παράγοντες συνεισφέρουν στην ενίσχυση ή στην παρεμπόδιση της αξιοποίησης της γραπτής ανατροφοδότησης; Για την επίτευξη του σκοπού της έρευνας αξιολογήθηκαν τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από τους προπτυχιακούς φοιτητές. Η διδακτική παρέμβαση υλοποιήθηκε σε προπτυχιακούς φοιτητές (Ν=50), στο πλαίσιο του μαθήματος ΕΠΑ286: Φυσικές Επιστήμες στο Δημοτικό Σχολείο, τα ακαδημαϊκά εξάμηνα Χειμερινό 2017 και Εαρινό 2018. Οι φοιτητές χωρίστηκαν σε μικρές ομάδες των τριών ή τεσσάρων ατόμων, με στόχο την καταγραφή των δράσεων τους κατά την αξιοποίηση της δοσμένης γραπτής ανατροφοδότησης, με συνδυασμένη χρήση γραπτών έργων αξιολόγησης ανοικτού τύπου, πριν και μετά την παροχή της ανατροφοδότησης. Οι φοιτητές κλήθηκαν να οικοδομήσουν ενεργειακές αλυσίδες για δοσμένα συστήματα και ακολούθως να αξιοποιήσουν την γραπτή ανατροφοδότηση που τους δόθηκε για να αναθεωρήσουν την αρχική τους απάντηση. Σημαντική επιδίωξη της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι η κωδικοποίηση και η ανάλυση των βιντεοσκοπημένων συζητήσεων που προέκυψαν από την διαδικασία αξιοποίησης της γραπτής ανατροφοδότησης. Οι συζητήσεις των φοιτητών κωδικοποιήθηκαν με θεματική ανάλυση περιεχομένου. Επίσης, κωδικοποιήθηκαν τα γραπτά έργα αξιολόγησης για αξιολόγηση της γνώσης περιεχομένου σχετικά με την δημιουργία ενεργειακών αλυσίδων σε διαφορετικά συστήματα, στη βάση του σχήματος κωδικοποίησης των Papadouris και Constantinou (2012), με τις απαραίτητες διαφοροποιήσεις όπου κρίθηκε αναγκαίο για να εφαρμόζει στα δεδομένα της έρευνας. Τέλος, αναλύθηκαν οι ομαδικές συνεντεύξεις με την μέθοδο της φαινομενογραφικής ανάλυσης. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της γνώσης των φοιτητών να δημιουργούν ορθές ενεργειακές αλυσίδες σε καινούρια συστήματα πριν την συμμετοχή τους στη διαδικασία αξιοποίησης της γραπτής ανατροφοδότησης κατέδειξαν ότι οι φοιτητές αντιμετώπισαν σημαντικές δυσκολίες λόγω ελλιπούς γνώσης περιεχομένου. Τα ευρήματα από τα αναθεωρημένα γραπτά έργα αξιολόγησης έδειξαν ότι η γραπτή ανατροφοδότηση είχε επίδραση στον τρόπο που αναθεώρησαν τις απαντήσεις τους. Από τις συζητήσεις, που προέκυψαν ως αποτέλεσμα της προσπάθειας των φοιτητών να αξιοποιήσουν την γραπτή ανατροφοδότηση, αναδείχθηκαν σημαντικά προφίλ δράσεων που επιτρέπουν την βαθύτερη κατανόηση του τρόπου αντιμετώπισης της αλλά και των παραγόντων που ενισχύουν η δυσχεραίνουν αυτή την προσπάθεια. Ως διαπίστωση από τα πιο πάνω προκύπτει το συμπέρασμα ότι υπάρχει ανάγκη για ενσωμάτωση της γραπτής ανατροφοδότησης στην διδακτική πράξη για επίτευξη των ευρύτερων στόχων της εκπαίδευσης. Συμπερασματικά, η παρούσα ερευνητική εργασία εμπλουτίζει την υφιστάμενη τεχνογνωσία για την αξιοποίηση της γραπτής ανατροφοδότησης στην διδακτική των Φυσικών Επιστημών, με τη χρήση των εμπειρικών δεδομένων.

The present study reports on an empirical classroom-based study that sets out to highlight the factors that tend to either facilitate or impede students’ attempt to act on the written feedback. The exploratory study aimed to investigate how pre-service teachers engage with the process of interpreting, and acting on, the feedback. This study is framed by the following research questions: Which actions are identified during the process of utilizing and acting on written feedback? Can we categorize students’ actions (Action Profiles) in the process of utilization of written feedback and connect them with the extent to which they influence progress with learning? What factors seem to facilitate, or impede, productive elaboration and utilization of written feedback? This study is situated in the context of an undergraduate science-content course, which is compulsory for students pursuing a degree in Primary Education. The participants were 50 undergraduate students and were enrolled in a compulsory science content course. The students worked with an inquiry-oriented activity sequence on the topic of energy. As part of this sequence, students worked in 13 groups to tackle three pre-design conceptual tasks - CTs (progressively more difficult). Their written group responses were used to evaluate the state of group conceptual understanding on different aspects of energy exchange with respect to the targeted learning objectives. The data collection process relied on the following procedure: a) students worked in small groups of three to four, to respond to open-ended conceptual tasks (CT) at various times in the Teaching Learning Sequence (TLS), throughout an entire semester, b) students’ responses were collected, coded and returned to the students with structured feedback comments, c) students were asked to discuss the feedback comments they received on their own work and act on it to revise their initial response within their group. The aforementioned procedure called as a Written Feedback Cycle (WFC). The primary data source pertains to video-recordings of their group discussion intended to make sense of the feedback. Totally, 31 video recordings were collected. The students’ initial response to a specified task, the corresponding feedback they received, students’ revised response and follow-up interviews serve a supplementary role. The data were processed using qualitative and quantitative methods to address the targeted research questions. The emphasis was on the detection and documentation of the ways of acting on the written feedback provided to the students with respect to the targeted learning objectives. We have analyzed video recordings using open-coding in order to identify the specific actions in the process of utilization of feedback, to create categories and to identify connections between actions and subsequent productive learning. Findings provide insights into certain factors that either tend to impede students’ attempt to process the feedback or facilitate it. This research study contributes towards enriching the existing knowledge regarding the use of feedback by the students and offer important insights for teacher feedback and also for the design of teaching/learning sequences purporting to incorporate formative assessment.